Guy Clark e o vento da magnolia

"Algún día regresarás a Texas, Guy Clark, coa ollada máis calma e o corazón máis pleno..." Iso, tal vez, foi o que este poeta de fronteira se repetía nos días estraños de saudade, alí, no seu exilio de Nashville. Porque naquel territorio houbo un día unha estirpe excelsa de cantantes errantes e xeniais. Desde os manglares febrís de Alabama ás minas de Kentucky, desde os territorios de morte e flor de espiño de Texas e Kansas até aos nomes sitiados de Tucson. Guy Clark pertencía a ela, a esa mesma estirpe, a aquel país sen doma, un país que era todo el como unha entraña fonda, a materia dunha música que contaba vellas historias, que daba voz ás sombras, que recollía a tradición das cancións dos emigrantes, dos escravos, dos braceiros. E, de todo iso, saiu unha música cunha pureza extraordinaria; de todo iso foron agromando de novo o country, o folk, o bluegrass. Guy e Susanna Clark desenvolveron, para alén dunha dedicada e entusiasta carreira musical, un traballo de renovación do country e do folk. Guy Clark contaba que, na súa infancia en Texas, como non había nin televisión, logo da cea, sentaba na cociña humilde onda os seus pais e xuntos lían poesía en voz alta e contaban historias. Lían os poemas de Robert Frost e lembraban os episodios da vida, das xentes de seu, como se for un rito herdado desde o comezo do mundo. Era o tempo en que aínda se sentía medrar a noite fóra e mais os coiotes ouvear ao lonxe, onde nacen os tronos. As primeiras cancións que aprendeu o cativo Guy foron melodías mexicanas e esas músicas serían, quizais, o seu patrimonio último. Elas e o coitelo que lle deu o seu pai en prenda, presente logo no tema "The Randall knife". Mais Guy Clark deixaría Texas e, xunto á súa esposa Susanna -tamén cantante e a quen Guy lle dedicaría "My favorite picture of you", doce e conmovedora-, marcharía para ese lugar mítico que sempre foi Nashville, unha terra prometida para a música dos EEUU. Alí, Guy e Susanna Clark desenvolveron, para alén dunha dedicada e entusiasta carreira musical, un traballo de renovación do country e do folk. Pódese dicir que Clark estivo na fundación desa metamorfose das vellas músicas do Sur dos EEUU denominada "Americana". Mais Guy e Susanna foron tamén anfitrións xenerosos de toda unha nómina de artistas única: Waylon Janning, Emmylou Harris, John Prine, Steve Early, Townes van Zandt… Xentes que chegaban a Nashville, en moitos casos, sen apenas medios de vida. Un documental de 1981, Heartworn Highways, recolle a filantropía dos Clark na década de 70. "L.A. Freeway", "Desperados waiting for a train" ou "Magnolia wind" son algunhas das mensaxes máis fermosas de Guy Clark; tamén algunhas das máis sabias, porque a súa música estivo transida de lucidez e pode ser sentida así como un feixe de consellos esenciais para nos salvar da escuridade: que a poesía une os homes, que o heroísmo non é definitivo, ou que a saudade está mesmo naquilo que achamos efémero. Até os seus últimos días, Guy Clark mantivo aquela presenza súa como de xamán estoico, mais, de certo, soñaba aínda con Texas, coas súas historias de outrora. Con iso e mais co vento da magnolia.