Cuestión de identidades

Cando se fala de identidades, sempre hai un sector do público que asocia o concepto a compartimentos estancos, a esencias inamovíbeis que non admiten ningunha posta en cuestión dun fundamento inalterábel. Por suposto, as identidades non teñen nada a ver con esa inmutabilidade: cambian, combínanse, evolúen e atopan novos puntos de fuga desde os que dispararse en direccións ás veces sorprendentes. Geodesia / Luís Peixoto / Groove Punch Studios / Doce pezas / 16 euros Algo así debe querer demostrarnos Geodesia, o último álbum de Luís Peixoto: proxecta a música tradicional portuguesa cara a outras xeografías, próximas e afastadas, buscando e atopando puntos de encontro, alicerces comúns a partir dos que crear unha construción que, sendo nova, non descoida a arquitectura básica da que parte. Para iso, a música asenta nunha formación básica de trío que conta, ademais de co propio Peixoto na mandolina e no cavaquinho, co catalán Ciscu Cardona (guitarra) e co asturiano Rubén Bada (violín). Arredor dese núcleo, orbitan as colaboracións doutros tres músicos portugueses (Celina da Piedade, acordeón; José Peixoto, guitarra eléctrica; e Catarina Moura, voz) e tres galegos (Ricardo Mouriño, tin whistle; Pablo Vergara, bodhrán; e Pedro Fariñas, gaita galega), ademais de Ricard Ros, frautas (Cataluña); Jose Robles, octavilla e laúde español (Múrcia); e Germán López, timple (Canarias), Esko Järvelä, violino (Finlandia) e Hernani Almeida, guitarra nylon (Cabo Verde). Geodesia combina temas propios con músicas tradicionais. E dicir que os combina non significa que os alterna, senón que xoga tamén á aliaxe entre o herdado e o edificado: "Corridinho da chispa", por exemplo, é unha fusión entre un tema tradicional de Loulé e unha composición orixinal; e o tema de abertura do disco, "Volta a Trás", acopla dous temas tradicionais transmontanos a unha peza do autor. Entre o legado da tradición portuguesa e o repertorio da música celta, Peixoto constrúe un disco case completamente instrumental -un detalle non demasiado habitual neste tipo de gravacións- no que a excepción, "Chula do salto" permite situarnos nas coordenadas dos sons de raíz. Mais unha gran parte da estimulante sorpresa de Geodesia débese á instrumentación dunhas pezas que atopan rigor estético e elegancia contemporánea na materialización dos arranxos: a "Murinheira de Coimbra" ou a "Xota d'Ibias" poden servir como exemplo, aínda que a fascinación non se esgota nelas. Peixoto, que viviu case catro anos na Galiza, restabelece pontes máis ou menos esquecidas entre as tradicións ibéricas e atlánticas cun substrato ecléctico que non perde nunca o seu personalísimo carácter. E nesa amálgama atopa a súa identidade.