O ocaso e os coidados

Na última década a produción poética de Mário Herrero Valeiro foi dándonos unha nova obra cada dous ou tres anos. Un mérito, xa que as reducidas posibilidades de publicación para as autorías que escolleron os camiños do galego reintegrado non se viron substancialmente melloradas nese lapso. Tampouco a visibilidade dunha liña da nosa cultura que parece condenada a fluír subterraneamente, tallándose como quen traballa unha peza de xoiaría destinada a permanecer oculta. Ese é o maior risco das propostas poéticas publicadas en casas como Através, mesmo sendo moitas as persoas que cremos que algunhas das mellores pezas da literatura galega deste século apareceron precisamente dentro do seu catálogo. Ética do abandono / Mário Herrero Valeiro / Através / 2021 / 83 páxinas / 11 euros Ética do abandono é un libro ao que non pode negarse un certo ton continuísta coas últimas obras do autor, aínda que tamén concede a algunhas das vellas temáticas un protagonismo poucas veces visto na autoría masculina. Así, o escenario de partida, xa aludido noutras obras, lévanos ao leito agónico do pai, traendo a cuestión dos coidados no final da vida a un primeiro plano e abrindo tamén a súa conexión con outros temas. A dor palpábel da situación apela á simple materialidade dos feitos, pero tamén conecta coa abolición do tempo nesa espera (porque sempre é fevereiro). E aínda atoparemos o papel da poesía en perspectiva ante unha morte crúa, imposíbel de romantizar, ou a evidencia da situación social e política e as súas eivas en canto á cuestión dos coidados. Trátase de temas ben identificábeis en poemas como "Retrato de pai e filho com o livre mercado ao fundo" que marca o ton dun libro que continuará na seguinte sección: "(a morte é um mercado)". O autor tira así do fío do drama persoal para trazar un retrato onde, sen esquecer o seu papel como enunciador poético, vai amosándonos toda unha teoría sobre as sociedades contemporáneas, nas que a barbarie do pasado segue atopando os seus tortuosos camiños de volta: "a vida começa / e acaba / num lar de idosos, numa cama de hospital". A ollada do autor é descarnada, algo que non sorprenderá a quen coñeza outras pezas da súa obra. Aínda que hai algunha físgoa de esperanza na catástrofe xeral que o poeta define e podemos atopala en seccións como as "sete linhas de fuga para uma teoria da normalidade" e tamén no inconformismo permanente ante a construción de novas opresións. Un libro duro, a temporada do inferno dun autor que continúa a estremecernos.