Mestría e mensaxe

Non merecería, porén, este Álbum da cuarta dimensión, quedar perdido nesas conxunturas nas que o azar o envolveu, aínda que só sexa porque as incursións do seu autor na poesía acostuman ser dignas de lembranza. Álbum da cuarta dimensión / Carlos Lema / Chan da Pólvora / 2020 / 85 páxinas / 17 euros Asociamos o nome de Carlos Lema ao ensaísmo galego, un ensaísmo moi comprometido co tema filosófico, materia á que ten adicado unha parte importante dos seus esforzos nos últimos anos. Trátase, porén, dunha perspectiva que nunca acabou por renunciar completamente á súa relación coa poesía, o outro xénero ao que Lema ten dado algunhas das súas mellores obras. Non é casual que o seu último ensaio, A monstruosidade moderna, incluíse unhas reveladoras "Vinte e unha teses sobre a poesía como representación". Nelas, o papel da poesía aparece delimitado como unha arte en relación co vivido (un "fármaco" que tamén pode ser "veleno"), pero tamén como unha especie de revelación que conecta coa procura imposíbel dun ideal. É difícil non ler este novo libro de Lema como unha especie de posta en práctica de moitas das teses recollidas no ensaio, unha relación que tamén é proclamada nos paratextos do voume. Neste sentido, unha das cousas máis importantes desta obra é a posibilidade de vinculala a unha noción da poética que non se refuxia no recurso constante á espontaneidade como única explicación. Cabe dicir, porén, que se moitas das explicacións deste artefacto poético déixannos unha concepción do xénero moito máis intelectualizada e explícita que a que a maioría das poetas actuais ten, tamén constitúe un produto autónomo, que pode ser lido e gozado sen a necesidade de acceder a esa perspectiva. O que nos dá o Álbum da cuarta dimensión é o acceso a unha das máis inusuais vetas da poesía contemporánea galega. Sendo fiel aos presupostos que falan do poema como unha mestura de habilidade técnica e a procura dunha mensaxe vital e transcendente, Lema constrúe un libro que sorprende pola orixinalidade dos seus recursos léxicos, así como pola torsión das perspectivas sobre universais como o amor (esa caldeirada) ou a memoria. A ollada é sempre interrogadora, ás veces fascinada pola realidade e os segredos que oculta e, a pesar da súa vocación transcendente, consegue deixarnos unha voz que se entrecruza coa propia vivencia sen caer en misticismos baleiros. O que hai neste Álbum é a procura, o xogo, a sorpresa. Algúns dos deberes da poesía.