Limpando o fogar de outros

Malcriada aparenta ser un libro de versos acollido na peculiar colección de poesía de Positivas, pero son as voces que recolle e a forma de presentalas as que nos levan inmediatamente a outras chaves interpretativas. Malcriada / Sther F. Carrodeguas / Positivas / 2020 / 72 páxinas / 10 euros Porque, máis alá dos pequenos paratextos que nos falan de escenario, patio de butacas e protagonista, nunca perdemos de vista que o libro está formado por monólogos que nos abren o camiño ás súas historias vitais. É este carácter mestizo e esta potencia dramática que irmanda unha vez máis o xénero lírico cos escenarios o que converte esta proposta en algo interesante. Carrodeguas toma para a súa temática un eido tan complexo como relevante nestes últimos anos. A cuestión das empregadas do fogar e dos coidados como un oficio remunerado é algo máis que un aspecto de debate por parte do feminismo. Un dos grandes méritos da autora é empregar o eu poético, diferente en cada poema, para sacar á luz as súas facetas máis descarnadas. Malcriada, en certo sentido unha obra amadriñada pola Asociación Xiara de Empregadas do Fogar e alimentada tamén con algunhas das vivencias das mulleres que a forman, lévanos da man aos aspectos máis duros deste tipo de relación laboral. As humillacións ás que son sometidas estas mulleres por patróns e patroas, a explotación e a falta de recoñecemento social do seu traballo, os soldos baixos e a precariedade no final da súa vida, son o centro do discurso de Malcriada. Un discurso que sabe mergullarse no persoal para conmovernos e que saca, xunto á vivencia das frustracións e aldraxes, o papel do amor e do agarimo a contracorrente. Ese que as coidadoras a soldo acaban por sentir cara a crianzas e anciáns abandonadas nas súas mans polos seus familiares. A peza de Carrodeguas ocúpase dunha temática non tantas veces vista na poesía galega, e seguramente é esa orixinalidade, xunto co xa mencionado vector teatral o que converte o libro nunha peza recomendábel que, porén, ten nos seus aspectos formais algúns dos seus puntos fracos. Xunto a un texto pouco revisado editorialmente, no que non custa atopar castelanismos pouco xustificábeis, non podemos negar que Malcriada explota un tipo de poesía explícita e dura que pode achegarse ao panfletario e que emprega poucos recursos líricos alén dun ritmo repetitivo para construír o seu discurso. Unha encrucillada complexa na que, por esta vez, Carrodeguas conseguiu atopar unha saída.