Lecturas, relecturas e interpretacións dun clásico

Neste Any Gabriel Ferrater no que se conmemora a produción do intelectual cando se fan 50 anos da súa morte, ve a luz a tradución ao galego do seu poemario máis recoñecido, o que recolleu á volta de 1968 os títulos anteriores ao carón de textos novos. Tanto mérito ten o feito en si como a versión que realiza Manuel Outeriño, autor que mantén un certo paralelismo co catalán, ambos os dous poetas, tradutores e ensaístas. As mulleres e os días / Gabriel Ferrater (Tradución de Manuel Outeiriño) / Chan da Pólvora / 2021 / 22 euros / 474 páxinas Sobre a obra de Ferrater, e en xeral sobre a Escola de Barcelona, pouco máis se pode engadir ao que xa se leva dito. Mais a lectura desde outro marco temporal convértese nun exercicio curioso para entender como poden variar as recepcións. Segue sendo evocadora a construción de moitos poemas que se inician coa descrición de obxectos da vida cotiá ou paisaxes que revelan unha impresión. A partir desta confluencia entre o real e o subxectivo, o poema ábrese cara o final a unha reflexión sobre o comportamento humano que se fai universal. Complétase o círculo na brevidade de cada texto, aínda que hai algún bastante longo, ao unir o estímulo do material, a mediación do eu e a conclusión racional. O coñecemento que se convoca é fondo pero nunca grave. Prefírese a ironía ante un saber agudo do mundo e das persoas para facelo escorrer fácil, sen dramatismos. Asemade a sensualidade dos espazos rurais e mariños próximos ao Mediterráneo, como Cadaqués, opostos ao ruído da cidade e aos que se achega sen paternalismos, o proceso creativo ou o espírito do xograr medieval que divirte coa súa ollada paródica seguen sendo plenamente actuais, se é que a literatura pode deixar de selo. É outro dos temas centrais, precisamente o que lle dá título ao libro, sobre o que se pousou máis densamente o po do tempo. O obxecto muller é un dos elementos da realidade que provoca con máis frecuencia o pensamento. Un obxecto por veces ríxido, como sucede cando a muller é obxecto literario, un motivo máis do repertorio artístico aínda que aquí aparecen puntos de fuga, que conformaría ese “realismo crítico” onde se adoita integrar a Ferrater e que daría para un estudo demorado desde unha perspectiva contemporánea. Non obstante varíe a recepción, As mulleres e os días segue a ser unha obra fundamental, moi ben traducida e moi ben explicadas algunhas cuestións relacionadas con como se realizou a tradución, na que se respectaron contidos e aspectos formais, aínda que se agradecería un prólogo máis longo. O mellor é desfrutar da lectura cotexando o texto en catalán, que tamén se inclúe, coa versión de Outeiriño.