Desenredando os nós da violencia

Trátase dunha obra galardoada no afastado ano 2012 co Premi Born de teatro e que xa coñecera distintas edicións nas outras linguas do Estado, ademais de aparecer na súa versión orixinal na Revista Galega de Teatro. Unha corrente salvaxe / Historia dunha descoñecida / Raúl Dans / Laiovento / 2020 / 214 páxinas / 18 euros A súa tardía edición en formato libro, acompañada de Historia dunha descoñecida, salda unha conta coa merecida difusión dunha obra que representa o mellor do estilo dun autor emblemático e que, a pesar da case unha década transcorrida, continúa a funcionar e resultar actual. Unhas características nas que se ensambla á perfección a outra peza do libro, conformando dúas partes independentes que comparten o mellor da escrita de Raúl Dans. Estamos fronte a un teatro de corte clásico, no sentido de estar centrado no texto e compartir moitos elementos do seu desenvolvemento interno co cinema e a televisión, pero que segue a ter moito que dicir, e máis na pluma dun autor que coida os detalles da trama e a administración do suspense como se dunha especie de ourivaría minuciosa se tratase. Se reparamos apenas no punto de partida podemos ter a tentación de pensar que Dans nos vai ofrecer algo semellante ao típico drama burgués. Espazos interiores, relacións familiares convulsas, conflitos con adolescentes, pasados conflitivos e tramas de amor heterosexual que parecen encarnar unha perspectiva tan manida como pouco atractiva para un público ansioso de novidade. Porén, se non existe un cuestionamento explícito de moitos destes elementos convencionais, se cadra non sería tan estraño localizalo na propia estrutura das obras e no seu desenvolvemento. Dans parte de argumentos de aparencia banal para levarnos moito máis aló das fronteiras habituais dun drama doméstico. En cada caso, o desenlace final non deixa de falarnos das distintas vidas dos protagonistas como dunha sorte de ilusión asentada en variadas formas de violencia, egoísmos e mentiras varias. Construcións que caen paseniñamente, como quen vai quitando pezas dunha estrutura até tocar a fundamental que derruba finalmente o que queda do conxunto. Un proceso desenvolvido con mestría, no que o autor aínda ten a habilidade de ir deixando elementos simbólicos de aparencia accesoria capaces de resignificarse baixo a nova luz da ruína resultante. Teatro que tamén serve para ser lido e ao que só os prexuízos dunha parte do lectorado priva de competir con algunhas das mellores pezas narrativas dos últimos anos.