Unha cotiandade de asfalto e coiro

A variante do verso de Gil de Biedma que lle dá título a esta antoloxía, e que tamén utiliza Xela Arias no interior dun poema soberbio do seu último libro, Intempériome, acubilla esta selección realizada por María Xesús Nogueira. Nela aparecen poemas de todas as obras publicadas pola autora, xunto a unha serie de "contornas" que veñen sendo fragmentos de entrevistas ou manifestacións da propia Xela que axudan a coñecela mellor e a situala. Chama a atención a consciencia da poeta de ser unha outsider, como ten sinalado a crítica: "A verdade é que me vexo moi descolgada de calquera xeración". Malia que por idade se adoitou considerala dentro do grupo dos 80, a súa modernidade, o afastamento do barroquismo, o contacto co que está a pasar na rúa e a solidez dunha voz lírica que se proxecta desde o ser muller, adianta as temáticas da poesía dos 90. Así mesmo, a súa posición pouco convencional na proposta lírica tamén casa coa sinceridade coa que encadra o contexto social e literario da época. Un sistema no final do século XX onde bota de menos unha crítica literaria máis incisiva, unha poesía menos conformista, xa que a escolla do idioma "é a única revolución que a maior parte dos poetas galegos se permiten", unha lírica que brote "da autoanálise e da análise crítica e social" e na que faltan referentes da cultura urbana: "Non houbo pasotas ou punqueros, non hai roqueros en Galicia e en galego". De certo, a vida ía en serio / Xela Arias (edic. de María Xesús Nogueira) / Chan da Pólvora / 2021/ 17 euros / 111 páxinas Esa mesma rebeldía, o apaixonamento co que morde a vida, "Non me conteño, / non me conteño e abato / os cormoráns contra das rochas" e que tan cara podía saír, "Non deixar de me entender castigada dalgunha lei", impregna todos os poemarios, incluso desde os títulos sonoros e poderosos. A forza das imaxes e do discurso, o contraste coa procura necesaria da serenidade para acalmar o inconformismo punxente, unido á experimentación coa lingua e coa sintaxe, fai de Xela unha poeta absolutamente contemporánea, probablemente máis achegada á recepción actual que á do seu tempo. O Día das Letras tamén serve para isto. Para recuperar obras que eran de difícil acceso e para difundir autorías consideradas ata o de agora de culto, polo tanto minoritarias (por non dicir esquecidas), mais que conectan coa mocidade. Neste senso Xela comparte moitas características con Lois Pereiro por vivencias, polo cotián experimentado con fervor, por innovación. Oxalá a difusión da figura de Xela sexa parella á del. Oxalá as restricións non impidan que as reedicións, as biografías e antoloxías como esta, cheguen a todas partes.