O cotián e as marabillas

E é certo que o seu papel na aparición dun xénero comercial contemporáneo, que até daquela só tivera expresións puntuais e un pouco desnortadas na nosa lingua, é indiscutíbel desde aquel Soños eléctricos de comezos dos anos 90. Porén, aínda que o autor ten destacado neses territorios que non acabou de abandonar nunca, é tamén inxusto non recoñecer a súa versatilidade noutro tipo de expresións. Ramón Caride tamén ten sido un fecundo autor realista, cunha perspectiva histórica orixinal e innegabelmente actual e cunha mestría na administración da tensión que brilla, dunha forma moi especial, no relato curto. Historias (in)certas | Ramón Caride | Embora | 2020 | 88 páxinas | 12 euros Trátase dunha virtude esta última que non deixa de ser problemática: o relato, que en tempos pasados foi a estrela dun panorama editorial que ás veces escondía tras el a súa precariedade, pasou nos últimos anos a un evidente segundo plano. A pesar diso son varias as coleccións de relatos que ten sacado este autor na última década, que confirman a súa aposta no xénero. Historias (in)certas é unha máis delas, composta nesta ocasión por varios relatos que formaron parte de coleccións xa descatalogadas e cuxo eixo, como o título nos evidencia, xira ao redor da perspectiva realista. É un ton que de sete contos de ambientacións moi diferentes e nos que é doado atopar pequenos elementos que poñen en dúbida a vinculación do autor a un realismo clásico. Sen grandes alardes máxicos ou tecnolóxicos, si que aparece nestes relatos o peso da casualidade, a marabilla das coincidencias, a presenza do estraño, o retorno do pasado baixo novas formas ou a reviravolta argumental. Trátase dun ton que, lonxe de desentoar, concede ás narracións unha perspectiva orixinal, se cadra porque o autor sempre mantén os ollos abertos á posibilidade da marabilla no cotián, aínda que non bote man de explicacións tecnolóxicas ou fantásticas como ten feito noutras das súas obras. Relatos eminentemente urbanos, só rotos pola ambientación nunha pampa arxentina de bandoleiros e facendas do relato South Star, cuxo desenvolvemento non deixa de evocarnos unha certa influencia borxiana. Unha influencia baseada nas ironías do azar vital e que non sería exaxerado estender á concepción do resto de pezas que conforman esta colección. Un libro para reatoparnos cos relatos curtos e longos de Ramón Caride, testemuño da fertilidade dun xénero que demostra que aínda pode seguir marabillándonos.