Unha biografía diferente

No ano 2016 finaba Dorotea Bárcena, un rostro ben recoñecíbel para o público galego pero tamén cunha popularidade que, en certo sentido, nunca fixo xustiza real á verdadeira importancia do seu papel nas nosas artes dramáticas. Actriz, directora e creadora, tamén foi a primeira muller en dirixir o Centro Dramático Galego e unha das figuras que comezaron a impulsar un teatro feito desde unha perspectiva feminina. Traxectorias extraordinarias merecen reivindicacións extraordinarias, este pareceu ser o punto de partida que as editoras e a autora, Lorena Conde, empregaron para inspirarse á hora de concibir un libro como As mil vidas de Dorotea. Unha aposta na que a participación do estilo colorido e imaxinativo de María Brenn, á cargo das ilustracións, supón un elemento capaz de redondeala como un libro orixinal, fermoso e disonante. As mil vidas de Dorotea / Lorena Conde (ilustracións de María Brenn) / Cuarto de Inverno / 2020 / 103 páxinas / 12,50 euros As mil vidas de Dorotea é unha biografía diferente que toma a forma inesperada dunha peza de teatro para o público máis novo. Acompañar nestes tres actos o percurso biográfico da súa protagonista é posíbel grazas á capacidade de Lorena Conde para guiarnos por vivencias divertidas, cheas de simbolismos e situacións desenfadadas, pero tamén sorprendentemente ben fundamentadas e baseadas en declaracións da propia Dorotea Bárcena. Trátase dunha forma de recuperar a voz da persoa homenaxeada e non perder de vista que, máis que un retrato imaxinativo para crianzas, o que guía á autora son as experiencias e o legado dunha figura tan real como excepcional. E aínda que a nota ao pé non é sempre o recurso máis afortunado (e menos nunha peza teatral ou nun libro infantil), podemos estar ante unha das poucas ocasións nas que dálo por bo. Como contraste, o universo da Dorotea que aparece nestas páxinas está profundamente marcado polos soños e a imaxinación, e a través destes onde podemos ver os inicios de Dorotea nun teatro entendido aínda como xogo, o divertido contacto cunha crítica cargada de prexuízos ou asistir á conversa da protagonista coa mesmísima Rosalía de Castro. Un libro que destila agarimo e sensibilidade cara ao público infantil ao que vai dirixido, pero tamén as moitas maxias que non sempre saben amosarse cando lembramos as figuras referenciais. A marabilla do teatro, o poder dos soños e da constancia ou o humor ante as adversidades son parte dun legado que Lorena Conde soubo xestionar dunha forma maxistral e que ademais conta cun apartado gráfico que sabe tamén engaiolarnos cos seus propios argumentos.