A lingua universal

Abre Raquel Castro este Planeta Bugallo cunha cita de Luís Otero Pimentel, pioneiro da ficción científica en lingua galega coa novela Campaña da Caprecórneca publicada en 1898. Poderían tamén acompañar algún dos vellos versos de Curros Enríquez desa mesma época, especialmente aquel no que afirma que non paga a pena escribir en lingua menores, pois "Todal-as lenguas han de parar n'unha, / Qu' hemos de falar todos, tarde ou cedo". Curros remata o poema afirmando que esa lingua universal "Será—¿qué outro sinon? será o gallego". Hai algo deses escenarios utópicos e futuristas que os autores de finais do XIX defenderon nesta obra, unha nova peza de teatro orientada ao público máis novo e que xoga con elementos que acostuman ser do seu interese. Planeta Bugallo / Raquel Castro / (ilustr. de Blanca Millán) / Galaxia / 2022 / 116 páxinas / 12,50 euros Tambo e Deva son dous extraterrestres dun planeta chamado Bugallo. Veñen de visita á Terra, e concretamente ao noso país, procurando o significado perdido do nome do seu planeta. Interésalles o noso mundo porque del saíu o idioma que se fala polo universo adiante, que non é outro que o galego. E supoñen, por tanto, que tamén debe ser a lingua máis importante para os terrícolas, aínda que os seus encontros con varios peregrinos do Camiño fanlles ver que esa é unha idea que lles resulta chocante e mesmo disparatada, especialmente a un deles que procede de Inglaterra. Cuestionar o que parece ser a lóxica inherente das cousas é unha das ferramentas máis poderosas para desmantelar algunhas das opresións que esconde a realidade. Por que non poderían as civilizacións extraterrestres falar na nosa lingua? Polo menos no mundo da ficción é frecuente que estes encontros se dean en inglés, castelán ou outras linguas igual de improbábeis no outro lado da galaxia. Imaxinar que as cousas poden ser doutra forma é un exercicio que tamén nos leva a enfoques divertidos e ese é outro dos elementos que Raquel Castro volve manexar notabelmente nesta nova peza de teatro infantil. Ao lado dos visitantes e os seus encontros, temos tamén a presenza das ufólogas Uxía e Carme e do espírito de Driade, que vela pola flora e fauna do Camiño. Os malentendidos e confusións de todos estes personaxes dan á obra un grande dinamismo no que, porén hai oco para as reflexións sobre a lingua e sobre o papel do turismo xacobeo no país, entre outras cousas. Sen dúbida unha proposta para a lectura ou a representación que esquiva o discurso profesoral para apostar pola diversión e a orixinalidade.