O presidente luso aplica o cuarto veto á eutanasia

Por cuarta ocasión, o presidente portugués, Marcelo Rebelo de Sousa, negouse a cuarta feira a asinar a norma que regula a eutanasia aprobada pola Assembleia da República, tras remitila por dúas voltas ao Tribunal Constitucional e vetala directamente nunha terceira. Porén, desta vez o mandatario devolveu o proxecto e solicitou ao lexislativo “clarificar” dous aspectos da última modificación, resultado da negativa do Constitucional, que considerou dunha “indefinición intolerábel” o concepto de sufrimento da norma, que mencionaba a necesidade dun “sufrimento de grande intensidade” físico, psicolóxico ou espiritual mais sen indicar se estes tipos de sufrimento serían acumulativos ou cun deles sería posíbel avalar a eutanasia, incidira daquela o presidente para xustificar a apelación á Xustiza. Estes dous puntos que compete agora detallar á Assembleia son “quen define a incapacidade física do doente para autoadministrar os fármacos letais”, así como “quen debe asegurar a supervisión médica durante o acto da morte medicamente asistida”, sinala o comunicado da Presidência. A primeira impugnación refírese á introdución na norma aprobada polas deputadas e deputados o 31 de marzo dun apartado que subliña que “a morte medicamente asistida só pode ocorrer por eutanasia cando o suicidio medicamente asistido sexa imposíbel por incapacidade física do doente”, acabando coa posibilidade de escolla que recollían versións anteriores. Neste punto, o presidente instou a dotar de coherencia fragmentos do proxecto que suxiren que aínda sería posíbel que o paciente elixise entre unha ou outra opción. Rebelo de Sousa, católico practicante no marco da negativa da Igrexa católica portuguesa a aceptar a eutanasia, recalca que o texto indica que o médico orientador é o responsábel de informar a persoa enferma e ten que estar presente na morte asistida en calquera caso, cuestionando se “non será imperativo que lle competa tamén a el pronunciarse sobre a incapacidade física do doente? Ou a quen compete entón? Ao médico especialista?”. Nese sentido, inquiriu sobre a segunda cuestión que o levou a vetar a norma se tería que ser o médico orientador ou outro médico presente o responsábel da supervisión médica durante a morte asistida. A diferenza das tres negativas anteriores, Observador destaca que a devolución da lexislación á Assembleia implica que co apoio da maioría absoluta da Cámara poderase “confirmar (sen ningunha alteración) a norma obxecto do veto político”, o que obrigaría a Rebelo de Sousa a promulgar a Lei. Isto non supón un obstáculo pola maioría da que goza o Partido Socialista do primeiro ministro António Costa. A única posibilidade para os contrarios á regularización da eutanasia sería demandar máis unha vez un control preventivo da constitucionalidade do documento ao Constitucional, algo que amais do presidente da República pode facer o presidente da Assembleia, o primeiro ministro, o Defensor do Pobo, o procurador xeral ou unha décima parte dos deputados. En clave de política interna lusa O presidente portugués sostivo que “nun tema desta sensibilidade” é “prudente” que todo fique claro, citando “o brevísimo debate parlamentario sobre as dúas últimas reformas”, unha das críticas do conservador Partido Social Democrata (PSD) -ao que pertence e que chegou a liderar Rebelo de Sousa- para rexeitar promulgar o proxecto. Precisamente esta semana, Rebelo de Sousa recibiu o líder do PSD, Luís Montenegro, despois dun cruce de declaracións tras afirmar o presidente que non disolvería a Cámara para convocar eleccións anticipadas posto que “non hai alternativas ao Goberno”, interpretado por algúns medios portugueses e pola extrema dereita do Chega como unha negativa a aceptar a posibilidade de que o PSD conformase Goberno coa formación, algo para o que case contaría con maioría segundo a última enquisa difundida pola empresa demoscópica Intercampus, o que foi negado polo presidente. Após as declaracións do mandatario, Montenegro proclamou que o partido rexeitará acordos de Goberno ou o apoio de “políticas ou políticos racistas ou xenófobos, oportunistas ou populistas”, mantendo que están listos para asumir o poder no caso de que decorran os comicios. Nesta nova situación, fontes da Presidência trasladaron a Público que o PSD ten que “pagar o prezo” de excluír o Chega, confiando en que poida mellorar a súa intención de voto para constituír unha alternativa de Goberno con Iniciativa Liberal. A extrema dereita fica fóra de xogo A decisión de onte do presidente da República portuguesa minimizou o papel da extrema dereita, que co PSD reclamou un referendo para que a poboación decida a respecto da eutanasia, no debate, ao devolver a norma ao Parlamento pouco antes de producirse unha reunión institucional de Rebelo de Sousa con André Ventura, presidente da formación de extrema dereita Chega, que de feito estaba prevista para abordar a norma que regulariza a eutanasia no país.