As forzas nacionalistas fan viábel a investidura no Estado español

Cos acordos asinados hoxe polo PSOE co Partido Nacionalista Vasco (PNV) e Coalición Canaria (CC), o presidente español en funcións, Pedro Sánchez (PSOE), asegurouse o apoio de até 179 dos 350 escanos da Cámara Baixa, o que lle permitirá ser reelixido, de forma previsíbel, a vindeira semana. A presidenta do Congreso, Francina Armengol, tamén do PSOE, fixará a data a segunda feira, sostiveron medios estatais. Aínda que o voto de CC non era necesario para que Sánchez garantira a maioría absoluta do Hemiciclo, resta ao Partido Popular (PP) e á ultraespañolista Vox un dos poucos aliados cos que conta no lexislativo, e que apoiara a fracasada tentativa de investidura de Alberto Núñez Feixoo (PP). Neste caso, será amais un acordo de lexislatura a cambio da execución de todas as emendas pactadas polo PSOE e a formación insular aos Orzamentos Xerais do Estado. Descontando o apoio de Sumar, que substituirá Unidas Podemos como socio minoritario do PSOE nun Executivo de coalición, a aritmética parlamentaria xurdida dos comicios do 23 de xullo outorgou un papel determinante ás forzas nacionalistas de Catalunya, Euskadi e á Galiza. Nos acordos que permitirán gobernar a Sánchez hai en común dúas cousas, o avance do autogoberno e o recoñecemento nacional destes países, o que de forma implícita supón admitir o seu dereito á autodeterminación. Aínda que, seguindo as liñas marcadas pola ditadura de extrema dereita no Estado español, a Constitución estatal fixa que só existe a “Nación española”, o certo é que se Sánchez aspira a completar a lexislatura a única posibilidade é que neste tempo se produza un recoñecemento do carácter plurinacional do Estado. Catalunya No caso catalán, tanto Esquerra Republicana de Catalunya (ERC) como Junts recollen nos seus pactos co PSOE a promulgación dunha lei de amnistía a favor das persoas independentistas represaliadas polo Estado no marco do proceso de autodeterminación do país na última década, incluso aquelas que foron acusadas de terrorismo por Madrid. A exixencia desta última formación, os casos de lawfare ou xudicialización da política estarán incluídos. No entendemento con ERC, albérgase o traspaso íntegro de Rodalies, o sistema ferroviario de cercanías catalán, e a condonación de 20% da débeda da Generalitat co estatal Fondo de Liquidez Autonómica. No que atinxe ao acordo con Junts, o PSOE comezará a negociar coa forza catalá este mesmo mes o recoñecemento nacional de Catalunya e as vías para superar as limitacións do autogoberno, todo isto baixo a mediación dunha relatora ou relator internacional. Do avance e cumprimento destes dous apartados dependerá o apoio de Junts á continuidade ou ao final adiantado da lexislatura. Euskadi Entre o PSOE e EH Bildu non foi anunciado ningún acordo público, mais o líder da organización vasca, Arnaldo Otegi, trasladou o seu apoio a Sánchez para evitar que a extrema dereita goberne, e adiantou que “os problemas nacionais que existen no Estado español” estarán no “centro do debate político”. No compromiso asinado co PNV, fíxase un ano e medio desde o comezo da seguinte lexislatura vasca (en 2024) para acordar o “recoñecemento nacional de Euskadi, a salvagarda das competencias vascas e un sistema de garantías baseado na bilateralidade e na foralidade”, que deberá ser votado polo pobo vasco. Tamén, no “prazo improrrogábel de dous anos” deben ser transferidas a Gasteiz todas as competencias pendentes do Estatuto de Gernika, acabando cos “obstáculos legais que impidan un maior exercicio do autogoberno”, e antes de marzo competencias como a dos ferrocarrís teñen que estar entregadas. Aliás, abordarán como adaptar a Lei xeral da seguridade social “á existencia previa de previsión social propia do sector cooperativo en Euskadi”, ampliaranse as competencias da Ertzaintza, a Policía propia, e o Estado outorgará un financiamento directo de 100 millóns de euros ás institucións do país “para a adaptación do éuscaro á nova era dixital”. Galiza O pacto de investidura entre Bloque Nacionalista Galego (BNG) e PSOE refire que “calquera modificación da estrutura do Estado asegurará á Galiza o mesmo status” que a Catalunya e Euskadi, e incide en que ao longo da lexislatura deberase activar “a transferencia da totalidade das competencias recollidas no Estatuto”, ademais do “estabelecemento de medidas compensatorias análogas” para a condonación da débeda do Estado pactada por outros territorios. Ao tempo, inclúese unha rebaixa de 50% da peaxe na AP9 e a AP53 para “usuarios superrecorrentes”, manter en 2024 a “redución do prezo dos abonos de transporte” ou garantir a “actualización das pensións conforme ao IPC”, así como que non se produza “dobre tributación no caso das pensións do estranxeiro dos emigrantes retornados”. O texto tamén fai énfase en que antes do final da lexislatura a Galiza contará cun servizo de trens de cercanías, con prioridade para os tramos Vigo-Pontevedra e A Coruña-Ferrol, e o Estado outorgará 15 millóns de euros para a adaptación dixital do galego. Os convenios territoriais terán prevalencia Un dos puntos que forman parte do pacto rubricado entre PSOE e PNV é a modificación do artigo 84 do Estatuto dos Traballadores, que ratificará a prevalencia dos convenios autonómicos sobre “calquera outro convenio sectorial ou acordo de ámbito estatal”. Esta mudanza terá especial impacto en Euskadi e na Galiza, os territorios do Estado nos que os sindicatos nacionalistas contan cunha maior representatividade, o que lles permite obter convenios con mellores condicións para a clase traballadora. No caso galego, o sindicato con máis delegadas e delegados do país, a Confederación Intersindical Galega, tamén reclamara esta modificación en múltiples ocasións. Enquisa do CIS O Barómetro de Opinión efectuado polo Centro de Investigacións Sociolóxicas español correspondente a novembro, difundido hoxe, coloca na primeira praza no caso dunhas hipotéticas eleccións estatais ao PP, con 33,9% de estimación de voto, 2,6 puntos por diante do PSOE, que ficaría con 31,3%. En terceira praza aparece Sumar con 11,8%, por diante da ultraespañolista Vox (10%). Ao respecto das forzas nacionalistas, ERC faríase con 1,9%, seguida de Junts con 1,4%. EH Bildu alcanzaría 1,3%, o PNV 0,9% e o BNG 0,7%.