Medo á diferenza

O dramaturgo almeriense Paco Bezerra escribiu este texto baixo a conmoción que lle produciu ler a noticia dun suceso acontecido nun colexio dos Estados Unidos: un neno de nove anos foi obrigado a abandonar a escola tras o brutal acoso e os ataques físicos que sufría, de parte dos compañeiros, por levar unha mochila co debuxo da serie animada My Little Pony. O feito de que o cativo acudise ás aulas con aquela mochila foi considerado pola dirección do centro "detonante de acoso". Bezerra crea unha peza de confrontación de ideas, na que só coñecemos o que sucede a través dos diálogos que manteñen o pai e a nai do neno, ausente do escenario agás por un retrato que preside a escena. Nas súas conversas, dáse o debate que serve de vehículo ás inquedanzas do autor: o pai apoia a liberdade do seu fillo a ir coa mochila, mentres que a nai está máis disposta a transixir en aras da seguridade do rapaz. Trátase dunha obra arriscada polo que ten de discursivo, ao tempo que atractiva pola estratexia de non mostrar nunca o protagonista. O grande interese que esperta o texto sostense na habilidade do autor para ir entrenzando temas: o acoso escolar, a psicopatía colectiva ante episodios que polarizan a opinión pública, o rexeitamento materno, a homosexualidade embrionaria, a estigmatización da diferenza. Bezerra sitúa en primeira liña o debate entre seguridade e liberdade, mostrando as imposturas que se agochan ao confrontar dous elementos que non deberan ser antagónicos. Mais, ao tempo, tamén explora todos os matices que operan nas actitudes das persoas cando se ven afectadas por un incidente que descoloca as súas coordenadas vitais e as obriga a tomar decisións contraditorias. Esa riqueza do texto, porén, acaba convertida nunha trampa na montaxe da compañía Redrum: confían tanto na súa suficiencia que se entregan a el sen apenas intervir. Hai unha escaseza na dirección de actores que non permite que os corpos na escena reflictan ese rodopío de emocións discordantes que abanea as personaxes en todas e cada unha das escenas. A acentuación da controversia principal, a que opón liberdade e seguridade, non permite traspasar esa cortina e albiscar o cúmulo de afectos e desafectos que lle outorgan delicadeza e poesía á trama. En todo caso, a peza segue mostrando a súa actualidade ao incidir nun mal contemporáneo que ten consecuencias políticas que van máis alá da pura intransixencia ante actitudes individuais: a intolerancia ante o diferente e a consecuente marxinalización e reprobación pública de todo aquel que se atreva a disentir da opinión estabelecida por instancias en xeral alleas aos individuos. Un medo á diferenza que podería ser síntoma da fraxilidade dos esteos nos que se sostén unha parella ou mesmo toda unha sociedade.