Metabolismo gandeiro

Inmensas áreas de Sudamérica son cortadas e queimadas para seren cultivadas ou pastadas por gando pero hai uns días soubemos que dende avións se diseminan sobre a selva do Amazonas glifosato e axente laranxa, de reminiscencias vietnamitas, para facilitar o proceso. Trátase dunha horrible apocalipse agraria para o cultivo da soia. As colas de días de camións de soia baixando ao porto de Santos, o maior de Sudamérica, son ben coñecidas. Xa nos portos europeos, a soia, ou pensos derivados, distribúense por granxas intensivas, macro e micro, que, como unha metástase, agroman no tecido social, económico e ambiental do rural. Incorpórase ao proceso o subvencionado millo norteamericano. Logo, toda esa materia orgánica entrante é procesada por unidades biolóxicas industriais, antes coñecidas como porcos ou vacas. Para poder manter o proceso engádense outros aditivos como os antibióticos, co risco de xerar bacterias resistentes e os conseguintes problemas para a saúde. Logo temos os xurros que serán distribuidos polo territorio, contaminando auga e chan e afogando a paisaxe nun cheiro dificilmente soportable. Lembremos as condenas da UE que temos enriba por contaminación das augas e emisións de amoníaco. Quen así opera obtén un produto de baixo valor engadido, na maioría dos casos, carne de porco, pero tamén pode ser de vacún ou leite. A carne de porco será, en boa medida, exportada a China e o leite, semirregalado nas grandes superficies. Pero isto non é todo. O campo está inmerso, ou xa afogado, polo que se podería chamar a uberización do rural. Grandes grupos económicos proporcionan as crías e o penso e compran esa carne producida a un prezo tasado a explotacións familiares ou pequenas cooperativas que chamamos granxas por costume. O resultado é que poñen o traballo, o territorio e cargan cos riscos financieiros e a xestión dos seus xurros. A peste porcina africana na China e países da contorna e o incremento da demanda favoreceron esta industria en Alemaña e no Estado español, especialmente. Pero en Asia, a peste xa está sendo controlada mentres que a doenza está a chegar a Europa, así que o escenario próximo é de crise. E ainda hai máis, non podemos esquecer que toda esta maquinaria funciona cun combustíbel, o petróleo, en todas e cada unha das etapas da cadea: dende a avioneta do Amazonas até o tractor. Pero o petróleo é cada día máis escaso e caro. O colapso deste sistema industrial deixará claro que unha parte significativa do que hoxe en día coñecemos como rural é, en boa medida, unha ficción enerxética, unha burbulla de xurro. Os documentos, públicos, manexados polo Parlamento Europeo sobre esta industria, os seus danos ambientais, económicos e sociais e os riscos inminentes, son claros. Fechar os ollos é tan irresponsábel como frívolo. Os modelos que non seguen este esquema son os que debemos mirar e son, ademáis, os que nos van alimentar nun futuro non moi lonxano.