Sostibilidade posmoderna

A Unión Europea é unha das rexións do mundo que máis pescado consome. De media, inxírense 24 kg por habitante e ano, que no caso de España soben até 46, sendo a dieta idónea máis parecida á española que á europea. Sexa a versión mediterránea ou a atlántica, onde o consumo de pescados e mariscos é máis alto que na anterior, a combinación de verduras, peixe, aceite de oliva, etc. resulta especialmente recomendada para unha vida saudable. Dun punto de vista nutricional sería recomendable que o europeo medio consumise máis peixe do que consome. De feito, en países como Chequia ou Hungría a inxestión per cápita é tan baixa como 6 quilos ao ano e, en total, 18 países sitúanse por baixo da media, incluíndo algúns grandes como Polonia, Alemaña ou o Reino Unido. Aínda así Europa só produce, é dicir, captura e cultiva, a metade do pescado que consome. Nun coñecido estudo da New Economics Foundation cifraban no 5 de xullo o momento do ano no que a Unión Europea pasaba a depender das importacións para seguir dispoñendo de peixe. Quere dicir que se consumísemos do tirón os case cinco millóns de toneladas que producimos, a mediados de ano estariamos sen peixe. En consecuencia, se se constrinxe a produción propia, en particular se se reducen as capturas, que é o que a nós máis nos afecta (a produción acuícola non está en cuestión), tal e como se está a procurar por diversas vías a nivel estatal e europeo, só quedan dúas alternativas: ou se baixa o consumo ou se aumentan as importacións. Non hai máis. A solución da Comisión Europea pasa, fóra de toda dúbida, polo aumento das importacións. Nesta ruta cara á dependencia exterior de peixe hai varios factores a ter en conta. O primeiro é que á UE non lle preocupa se a xente come peixe ou non ou se segue unha determinada dieta ou a deixa de seguir. No mellor dos casos, considera que en función da renda cadaquén consumirá o que poida e lle apeteza. A cultura, incluída a tradición gastronómica, particularmente en países como Francia, España, Portugal, Italia, etc., non é un asunto que pareza preocuparlles en demasía. O mesmo que hai unha campaña para socavar a pesca hai unha para favorecer a imaxe da minaría O segundo é que as importacións teñen varias vantaxes para a política comunitaria. Unha delas é que permiten dar satisfacción á protección do medio ambiente europeo mentres se exporta a países menos desenvoltos o problema de xestión. Sobre isto a UE e os países avanzados en xeral teñen unha longa tradición de aplicación de estritas normas no seu territorio mentres se exportan a terceiros países industrias ou actividades contaminantes ou degradantes. Cambiamos produción en pescarías ben reguladas, con estritos sistemas de control, trazabilidade e mellores condicións laborais por producións competitivas en base a relaxar todos os criterios anteriores. Non resolve o problema global, pero deixa niquelado o local. Un continente deficitario Hai outro factor, que é cada vez máis evidente, e que se entende ben coa recente proposta de Regulamento e Comunicación sobre Materias Primas Fundamentais que acaba de pór sobre a mesa a Comisión Europea e da que pouco se fala. Europa é un continente rico deficitario en case todo. Pensen en calquera materia prima que lles veña á cabeza, con bastante probabilidade Europa é deficitaria e moi dependente: coltán, petróleo, magnesio, gas, soia, silicio... O que se lles ocorra. En particular, todas as tecnoloxías chave no proceso de transición emprendido pola UE, dende as baterías dos coches eléctricos aos paneis solares ou as turbinas eléctricas dependen de materiais que na súa maioría se producen fóra do continente. O recente paquete lexislativo lanzado pola Comisión fixa como obxectivo que non máis do 65% do consumo anual da Unión de cada materia prima estratéxica en calquera fase pertinente da transformación poderá proceder dun só terceiro país. Para lograr isto vanse acelerar os trámites para lograr permisos de explotación mineira, vanse establecer axudas financeiras e vanse outorgar concesións máis flexibles en termos de prazos. Por iso, ao mesmo tempo, é cada vez máis frecuente escoitar oxímoros tan de libro como "minería sostible". Mesmo pode servirnos perfectamente de exemplo o documento do moi ecolóxico Ministerio de Transición Ecolóxica titulado Hoja de ruta para la gestión sostenible de las materias primas minerales. Que, a non ser que descubrisen a fórmula da alquimia, non sabemos como vai ser sostible extraer minerais. Unha cousa é que necesitemos os minerais e outra facer propaganda. E, efectivamente, o mesmo que hai unha campaña para socavar a pesca hai unha para favorecer a imaxe da minería. Por certo, esgotadas as vellas minas europeas, a que non saben onde están os grandes xacementos por explotar?