O salario das mulleres é 20,5% inferior ao dos homes

A fenda salarial de xénero segue mandando no mercado laboral. Segundo se sinala no Informe de ingresos salariais na Galiza de 2019, elaborado polo Gabinete Técnico da Confederación Intersindical Galega (CIG), tomando como base os datos fornecidos pola enquisa “Mercado de traballo e pensións nas fontes tributarias”, “os ingresos medios das mulleres no ano 2019 foron de 17.511 euros ao ano, mentres que os dos homes alcanzaron os 22.038 euros, 4.527 euros máis. Esta diferenza sitúa a fenda salarial de xénero en 20,5%. No ano anterior, a devandita fenda quedaba en 21,5%, un punto superior”. Os economistas da CIG explican que “esta redución da fenda salarial que se vén producindo na última década ten que ver en maior medida coa importante perda de traballo entre os homes, postos de traballo en actividades mellor remuneradas e que a súa perda fixo que os ingresos medios baixasen en maior medida”. Nesta liña destacan que “nos últimos 10 anos descende a ocupación masculina en 9,7%, mentres que a feminina se incrementou en 5%. Ao baixar a ocupación masculina en actividades mellor remuneradas, estas diferenzas víronse reducidas”. Os datos ofrecidos polo Instituto Galego de Estatística (IGE) confirman esta tendencia. Así, significan que no período entre 2008 e 2018 as mulleres cobraron de media o 23% menos que os homes e sinalan como causas desta situación unha diferente distribución de profesións e unha remuneración distinta para o mesmo posto de traballo. Porén a desigualdade de xénero no mercado de traballo vai máis alá da cuestión salarial e maniféstase nunha maior taxa de desemprego, nunha meirande precariedade e na ausencia en postos de alta responsabilidade. A temporalidade ten nome de muller na Galiza. Se a taxa de temporalidade en 2019 foi de 26,5%, no caso das mulleres esta porcentaxe achegouse a 27,8%, significando 51,9% do total da poboación asalariada con contrato temporal. Ao tempo, nese ano 117.000 mulleres dispuxeron de contrato a tempo parcial fronte a 38.600 homes, representando 75,2% desa modalidade contractual. Así as cousas, 22,4% da ocupación feminina éo a tempo parcial fronte a 6,7% dos homes, marcando unha fenda de 15,7 puntos, ao que se deben engadir máis de 6.500 mulleres con contratos de tipo fixo descontinuo, o que representa de facto unha rebaixa de salarios, xa que só se cobra nos períodos traballados e consómese o paro no resto. A fenda salarial aumenta coa idade A fenda salarial entre homes e mulleres aumenta coa idade. Mentres o poder adquisitivo dos primeiros vai medrando a medida que queiman etapas na súa vida laboral, até o punto de que o grupo de maiores ingresos, con 24.832 euros brutos anuais, se sitúa entre os 56 e os 65 anos, as segundas ven minguado o seu poder de compra coa idade. A este respecto, o Instituto Nacional de Estatística (INE) ten afirmado para 2018 que “a fenda de xénero nos salarios por hora increméntase coa idade, pasando dun valor de 4,6 puntos de diferenza entre homes e mulleres para o tramo de traballadores de 25 a 34 anos até un valor de 18,2 no tramo de traballadores de 55 a 64 anos”. As cifras ofrecidas polo INE son moi clarificadoras. Así, para a Galiza afirma que “no ano 2018 a fenda salarial de xénero máis alta correspóndese ao grupo de idade (65 e máis anos) cun valor de 34,2”. Ao tempo, destaca que “no período 2010-2018 o valor máis elevado sempre implicou este grupo de idade (65 e máis). O segundo valor máis alto atinxe o grupo de 55 a 64 anos cun valor de 18,2 no ano 2018 e un valor de 23,7 no ano 2010”. Na mesma liña, indica que “o valor máis baixo do ano 2018 corresponde ao grupo de idade menores de 25 anos, cun valor de 1,7 e un valor de 4,8 no ano 2010”. A situación explícase porque a carga dos coidados familiares segue a recaer fundamentalmente nas mulleres. Os datos do IGE referidos á porcentaxe de excedencias tomadas para o coidado dos fillos por homes e mulleres certifican unha diferenza brutal á hora de asumir esta responsabilidade. Así, por exemplo, en 2016, o 92% do total das excedencias foron collidas por mulleres, o 91% en 2015 e o 93% en 2014. A feminización da pobreza A principal consecuencia desta realidade laboral é a feminización da pobreza. O 23,9% das mulleres atópanse en risco de pobreza ou exclusión fronte a 22,1% dos homes. Ademais, o 37% teñen ingresado en 2019 retribucións por baixo do Salario Mínimo Interprofesional (SMI), representando practicamente o 60% das perceptoras da Renda de Inserción Social na Galiza (Risga). A maternidade é outro factor de empobrecemento. Neste sentido, o economista e profesor da Universidade de Vigo David Soto Óñate sinala a Nós Diario que “segundo cifras do IGE, ter fillos asóciase cun maior risco de pobreza de arredor de 10 puntos porcentuais, de 11,9% a 20,5%. Case 50% das familias monoparentais (unha persoa adulta con fillos a cargo) na Galiza están en risco de pobreza. O 70% das familias monoparentais están encabezadas por mulleres. Este é un xiro adicional á desigualdade de xénero na Galiza”. A vellez discrimina negativamente as mulleres. As diferenzas salariais, a temporalidade e a precariedade repercuten de maneira moi negativa nas pensións. Na actualidade entre as persoas que se xubilan con 65 anos a diferenza entre os anos cotizados entre homes e mulleres é de arredor de 11 e a fenda nas bases de cotización a esa idade, de máis de 326 euros. A fenda aberta polo traballo non remunerado A maior fenda de xénero está no traballo non remunerado. As mulleres dedican máis do dobre de horas que os homes ao traballo non retribuído, que adoita ser o doméstico, cando traballan a media xornada e case o dobre cando o fan a xornada completa. As mulleres téñense incorporado ao mercado laboral pero os homes non o teñen feito na mesma proporción ao traballo doméstico, até o punto de que cando se suman as xornadas remuneradas e as que non o son, segundo o Instituto Nacional de Estatística, as mulleres acaban traballando unha hora extra máis ao día. A formación non está na causa da desigualdade laboral entre homes e mulleres. Así, os datos fornecidos por diversas entidades como o Observatorio da Muller Empresa e Economía ou a Organización para Cooperación e Desenvolvemento Económico (OCDE) sinalan que unha meirande formación académica non implica unhas maiores posibilidades laborais para as mulleres, sendo máis elevado o número de desempregadas que o de desempregados a medida que aumenta o nivel formativo, particularmente, desde a educación secundaria. A feminización e masculinización dalgúns sectores da actividade económica está ligada, máis unha vez, aos estereotipos e nalgúns casos refórzase nos últimos anos. Por exemplo, na industria alimentaria é habitual que as mulleres fagan os traballos manuais como empaquetados e os homes conduzan as maquinarias. A fenda laboral e salarial pasa factura até o final da vida. Só arredor de 37,4% das mulleres cobran pensión de xubilación, sendo aproximadamente o 64,2% máis baixas que a dos homes. O economista David Soto afirma que “unha alta e inxustificada desigualdade debilita a vida en comunidade, incrementa a incomprensión, deteriora a saúde física e mental dos seus membros e ensombrece a satisfacción coa vida”.