A pesca, feito diferencial e estratéxico de Galiza

"Todo o que non se comprende envelena". Iso disque dicía Eugenio D'Ors. Pois eu, nesta miña primeira colaboración con Nós Diario, aos que agradezo a confianza que me dan para escribir neste medio, quero dar algunha das claves dos porqués da miña defensa teimuda do sector pesqueiro galego ante tanto desaprehensivo que a ten tomada con este sector, ben sexa por acción ou por omisión. A pesca xa sabemos que é cultura, identidade de país, e outras moitas cousas que non se miden economicamente pero que teñen, dende logo, un gran valor, incalculable diría eu. Pero centrándome no que económica e socialmente representa este sector, un nunca deixa de asombrarse que con estes datos a pesca sexa un sector con tan pouca influencia política e tantas veces desatendido dende o punto de vista institucional (mais alá das representacións case litúrxicas que se fan decotío con nós), e político (con destacadas excepcións, que folga aquí expresalas, dada a súa evidencia neste ámbito, e noutros nos que están en xogo os interese do noso país). E para acreditar o noso peso, aproveito a recente análise do sector pesqueiro presentada polo Instituto Galego de Estatística. Neste informe, indo ás grandes cifras, o primeiro que se resalta é que na entrada do milenio, ano 2000, o sector pesqueiro (pesca, acuicultura e comercialización) supuña o 2,4% do PIB de Galicia. En 2020 baixou ata o 1,8%. Se imos ao aspecto social ou laboral, mentres no ano 2000 o sector ofrecía o 3,8% dos traballos do conxunto da economía galega, 20 anos despois, esa porcentaxe quedou no 2,9%, pero ollo, seguimos a ter a máis de 30.000 persoas vivindo deste sector. As achegas da pesca Como moitas veces as grandes cifras non permiten ver a microeconomía, o devandito informe tamén recolle datos que nos deben reafirmar na importancia singular que ademais ten este sector en moitas comarcas e concellos galegos. Así, se falamos das nosas comarcas, vemos que aínda hoxe e liderando o podio, o Barbanza ten unha porcentaxe de case o 26% de PIB que achega o sector pesqueiro. Muros, co 13%; o Salnés, co 8%, ou a Mariña Occidental e Central, con máis do 7%, son tamén comarcas de referencia. Polo que se refire aos concellos, destacamos o de Ribeira con más do 30% do seu PIB dependente da pesca, pero concellos como a Pobra do Caramiñal, a Illa de Arousa, Boiro, Carnota ou o Grove están por enriba do 20%, e que dicir de localidades como Burela ou o meu Celeiro (Viveiro). Despois deste baile de cifras, resulta sorprendente, por falar de algo moi próximo, que a futura publicación dos POEM (Plans de ordenación do espazo mariño) pase na punta dos pés, por todo o que significa o sector pesqueiro galego, e porque se estea argallando unha ordenación do espazo mariño desprezando e ignorando o gran peso económico e social da pesca neste país. Resulta sorprendente que a estas alturas, mentres o sector da pesca extractiva e da acuicultura de Euskadi conta cun instituto de referencia para a investigación mariña e a defensa dos intereses do seu sector pesqueiro, que representa o 0,3% do PIB dese territorio, no noso, que triplicamos o valor do PIB de Euskadi, nin temos un Instituto Científico de Referencia nin tan sequera somos capaces de conseguir as transferencias das dependencias do Instituto Español de Oceanografía en Galicia. Como resulta sorprendente que no Congreso dos Deputados a Comisión de Pesca non estea presidida por un deputado galego. Temos máis de 4.000 buques e toda a cadea mar-industria deste sector pelexando por seguir sendo un referente estratéxico Un sector diferencial Galicia ten moitos feitos diferenciais, culturais, económicos, xeográficos e ata políticos, aínda que disto último non é precisamente para estar orgullosos, agás unha meritoria excepción; pero sen dúbida, da nosa pesca podemos e debemos estar orgullosos, a pesares dos múltiples atrancos, a pesar da falta de apoio institucional e político segue moi viva, e aí temos máis de 4.000 buques e toda a cadea mar-industria deste sector pelexando por seguir sendo un referente estratéxico para este país, un sector ademais que xa sabiamos que era esencial moito antes de que así se recoñecese durante a pandemia. Pero ás veces falta crelo. Agora toca defender dende todos os ámbitos este feito diferencial, este privilexio de termos esta capacidade de abastecernos de produtos sostibles e nutritivos dende as nosas lonxas, dende as diferentes industrias que integran este sector. Un reto, eu diría que non; senón máis ben unha necesidade imperiosa.