Unha nova Lei de Depredación

O anteproxecto de Lei de promoción dos beneficios sociais e económicos dos proxectos que utilizan os recursos naturais, que está ata o 6 de xuño en exposición pública no portal de transparencia da Xunta de Galicia, daralles cobertura legal a proxectos prohibidos pola legalidade vixente. Esta nova modificación normativa vai na liña da Lei 5/2017 de fomento da implantación de iniciativas empresariais e da Lei 9/2017 de simplificación administrativa e de apoio á reactivación económica, máis coñecidas como leis de depredación. Prioriza os intereses económicos das grandes corporacións eléctricas e mineiro-extractivas, e elimina garantías para as persoas e colectivos que sofren os impactos dos megaproxectos eólicos, enerxéticos en xeral, mineiros… O presidente da Xunta, Alfonso Rueda, anunciaba que con esta lei se sentarán as bases para a creación dunha sociedade público-privada. De momento, vemos que a intención é promover novos proxectos, facilitarlles axudas e mesmo posibles beneficios fiscais ás empresas, e sabemos do anuncio dos importantes impactos que se prevén, pero do retorno que vai ter a sociedade galega nada de nada. O texto, de manterse coa redacción actual, proporcionaralles cobertura legal a grandes proxectos eólicos que na actualidade contan con sentenzas nas que se declara a súa ilegalidade, ao documentaren que hai fragmentacións ilegais, feitas para burlar as esixencias legais que se lles piden ás grandes infraestruturas enerxéticas. Por outra banda, proponse acurtar os prazos de tramitación á metade para este tipo de iniciativas que se consideran de interese social, co cal reduciríase a exposición pública e tamén o tempo para a realización dos estudos de impactos con garantías. No anteproxecto prevese a eliminación do rexistro eólico de Galicia, no que a día de hoxe podemos consultar os parques eólicos que están en funcionamento, os que están solicitados ou os que se aproban. A Xunta dá así un paso máis, dificultando a participación social e apostando pola opacidade. Impacto ambiental Un dos efectos máis controvertidos é, sen dúbida, o desvirtuamento das Declaracións de Impacto Ambiental (DIA), posto que van entrar en consideración nos mesmos criterios sociais e económicos. O dereito a dispor dun medio ambiente san e á protección da saúde pasan de ser un factor determinante nas declaracións a ser un elemento que se vai valorar ao lado doutros como a creación de postos de traballo ou a facturación da empresa. Cómpre lembrar que é habitual que na consideración do emprego que se xera se valoren fases como a construción e non o que vai ser estable no tempo, nin tampouco o emprego que se destrúe polos impactos. A Xunta dá un paso máis, dificultando a participación social e apostando pola opacidade O anteproxecto adoece dunha falta de precisión xeral en conceptos básicos que determinarán o seu funcionamento. Esta falta de definición do que vai ser considerado estratéxico, de interese e outros incorpora un elevado grao de discrecionalidade e de arbitrariedade, e vai crear situacións de indefensión xurídica. Na práctica estes beneficios previstos para as empresas enerxéticas e mineiras é unha especie de barra libre na que, por exemplo, aos proxectos enerxéticos se lles permite superar as alturas máximas por lei, a edificabilidade prevista para unha parcela e mesmo a distancia con respecto aos límites. De xeito inaudito, permíteselles calcular o retranqueo respecto ao que se considera edificación principal, sen determinar cales serán os criterios, e non con respecto á parte máis externa da edificación. Os usos da terra Por se houbese algunha dúbida, o anteproxecto deixa claro en diferentes momentos que está pensado para proxectos a grande escala, con importantes impactos a diferentes niveis, como a pegada de carbono ou a pegada hídrica. Existen a maiores en Galicia problemas de gran calado que a futura lei pode empeorar, como a falta de auga ou de terra. Estes grandes proxectos, nos que se valorará o seu interese económico e social, terán prioridade para o abastecemento de auga, en detrimento doutros usos ou colectivos interesados. Pensemos na enorme cantidade de auga que precisan proxectos como os de fibra vexetal baseado en eucalipto ou os de hidróxeno verde dos que tanto se está a falar dende a Xunta ultimamente. A facilitación da ocupación da terra por grandes proxectos enerxéticos ou mineiros vén a agravar a falta de terra que as persoas agricultoras e gandeiras galegas teñen neste momento, dado que Galicia conta con unha das menores superficies agrícolas útiles tanto con respecto ao resto do Estado como de Europa.