Galiza e o seu sector exterior

Un dos elementos fundamentais para comprender a situación de calquera economía é a súa relación co exterior. A balanza de bens dun país provoca diversos efectos: dende a perspectiva das exportacións, é un mecanismo de obtención de recursos do exterior, xa que outras economías precisan o que nós vendemos. Dende o punto de vista das importacións, permítenos obter aqueles produtos que nós non queremos ou podemos producir. Isto é particularmente importante para Galiza por dous motivos: Galiza non conta con reservas propias de recursos enerxéticos non renovables (particularmente petróleo e gas natural) e Galiza, ao ser unha economía pequena, dependerá moito máis do exterior do que unha economía de maior tamaño (é dicir, resulta moito máis sinxelo para un país grande ser autosuficiente do que para un país pequeno). Do mesmo xeito, hai que ter en conta que as relacións co exterior tamén son fundamentais para a produción interna, xa que as importacións permiten obter materias primas coas que despois produciremos produtos elaborados. Por exemplo, se producimos coches pero precisamos importar volantes, o sector vólvese dependente do exterior. Polo tanto, as interconexións externas non só teñen efectos sobre o que vendemos e o que mercamos, senón tamén sobre todo o que producimos e que será consumido no interior do país. Trataremos entón de facer unha análise dalgúns elementos fundamentais sobre a nosa relación co exterior. Imos excluír do sector exterior (por unha cuestión estatística) ao resto do Estado, polo que en todo momento falaremos da relación económica galega fóra do Estado Español, e só falaremos de bens, non de servizos. Unha análise máis polo miúdo tamén nos levaría a coñecer a relación económica do que se entende por Comunidade Autónoma de Galiza co resto de CCAA, pero isto quedará para outro día. Tendencias En primeiro lugar, hai que subliñar que a tradicional relación de Galiza co exterior era lixeiramente deficitaria ou en equilibrio até o ano 2007, onde se inicia un cambio de tendencia onde progresivamente os ingresos do exterior superan aos gastos cara ao exterior. Como vemos na gráfica, esta situación parece provocada en maior medida por un estancamento de importacións e non por un aumento de exportacións, polo que tamén nos amosa que a crise económica posterior ao 2008 deprimiu a capacidade de consumo interna. É dicir, galegas e galegos deixamos de mercar (e iso afectou ao que nos vendían de fóra) en maior medida do que o resto de mundo nos seguía mercando a nós. Ademais, hai que ter en conta que o impacto da Covid tanto nas importacións como nas exportacións foi superado con velocidade, acadándose máximos en ambas. De todos modos, o superávit cae de xeito importante no ano 2022, o que nos leva á necesidade de observar a evolución por sectores. A relación de Galiza co exterior deteriorouse pola crise de prezos enerxéticos Crise de prezos Esta negativa tendencia do superávit vén determinada, fundamentalmente, porque o epígrafe de produtos minerais (onde tamén se atopan produtos enerxéticos) multiplicou por tres o seu déficit. É dicir, a relación de Galiza co exterior deteriorouse pola crise de prezos enerxéticos, sendo só un sector o causante de desequilibrios no conxunto da balanza, que chega a representar o 22% de todas as importacións do país. Hai que ter en conta que esta situación non se deriva de ter mercado máis produtos enerxéticos, senón de que subiu o seu prezo: obtemos o mesmo do exterior, pero gastamos máis para conseguilo. Por último, outro elemento relevante pasa por comprobar a elevada dependencia sectorial que ten a economía galega sobre dous sectores: material de transporte (e, particularmente, automoción) e téxtil, que representan o 31% das importacións e o 47% das exportacións. Esta situación ten varias lecturas: a economía galega ten unha dependencia grande de só dous sectores, polo que a necesidade de diversificación sectorial é relevante; ao mesmo tempo, aínda que as exportacións son máis elevadas, é sintomático o gran peso das importacións nestes sectores: isto quere dicir que aínda que Galiza produce coches, precisa tamén importar moitas compoñentes para esa fabricación. Un obxectivo estratéxico de política industrial debería ser alongar a cadea de valor dentro do noso territorio, para así obter un maior retorno propio para a produción xa existente e minimizar a dependencia de mercados exteriores neste complexo contexto internacional.