Por que Escrivá quere privatizar as pensións?

Despois da Segunda Guerra Mundial unha relación de forzas relativamente favorábel ao traballo permitiu deixar fóra do mercado elementos fundamentais da vida humana como a saúde, a educación e as rendas para a vellez. Un arranxo nomeado con precisión estado de benestar, xa que a vida dunha traballadora que dispón de asistencia sanitaria gratuíta, que confía en que as súas fillas e fillos poidan chegar á universidade, e que sabe que non padecerá pobreza na vellez é máis segura e máis libre. Contra o que proclaman dereita e ultradereita, liberdade, condicións materiais de vida e democracia están intimamente relacionadas. Nas sociedades avanzadas gástase en educación ao redor do 5% do PIB, en saúde por riba do 9% e en pensións máis do 12%, deixando lonxe da valorización do capital máis da cuarta parte do produto social, e case un terzo en países con políticas públicas decentes de atención á dependencia, escolas infantís, axudas por fillo e vivenda. Acertadamente, os ideólogos do capital denuncian o Estado de benestar como socialista, pois educación, sanidade e pensións públicas son illas de socialismo que prefiguran unha economía non baseada na produción de máis-valía e a extracción de rendas. O Estado de benestar inducía unha alianza entre as clases traballadoras e as clases medias, ambas partillaban centros sanitarios e educativos e recibían pensións dun sistema común. Esta alianza era un importante obstáculo para afincar a hexemonía ideolóxica conservadora. Por último, unha parte considerábel da clase traballadora ficaba lonxe da disciplina laboral capitalista. A reacción capitalista neoliberal Un dos principais obxectivos da reacción capitalista neoliberal foi recuperar o control daquela cuarta parte do PIB. O seu primeiro líder Augusto Pinochet privatizou en 1980 o sistema de reparto chileno. En 1994 o BM proclamaba “un esquema de aforro persoal obrigatorio de xestión privada foi introducido de modo pioneiro no Chile e agora está a ser incorporado nos novos sistemas na Arxentina, Colombia e Perú”. Houbo que pór moitos mortos sobre a mesa para introducir a racionalidade económica (capitalista) no deseño das pensións. O BM, coherencia e consciencia, ignorábaos. Na Galiza e no Reino de España o proceso de privatización da educación e a saúde vai “razoabelmente ben”. Perto do 20% do gasto educativo e do 30% do gasto sanitario é xa privado. Porén, a penetración das pensións privadas é aínda desprezábel. En 2018, as prestacións públicas superaron os 150.000 millóns de euros, as privadas menos de 5.000 millóns. Despois da torpeza de Fátima Báñez en forma da carta do 0,25%, a Comisión Europea e o sistema financeiro conseguiron situar no Goberno do Estado un economista culto, intelixente e cunha traxectoria impecábel ao servizo das finanzas no BBVA, no BCE, no Banco Internacional de Pagamentos de Basilea e na presidencia da Airef. A misión de Escrivá é abrir o camiño para as pensións privadas substituíren progresivamente as pensións públicas A súa misión é abrir o camiño para as pensións privadas substituíren progresivamente as pensións públicas. Nunha xornada organizada polo banco Ibercaja, Escrivá anunciou que quere que os plans de emprego pasen de 1,6 a 9,5 millóns de asociados e que para conseguilo o Estado impulsará un macrofondo de pensións “de promoción pública e xestión privada”, tal e como propuña o BM. Os plans de empresa serán alimentados con desgravacións fiscais de até 10.000 euros anuais por partícipe. Os Orzamentos Xerais do Estado para 2021 recollen o compromiso de presentar neste ano un proxecto de lei sobre fondos de pensións públicos de emprego, mais o ministro precisou que “vai lexislar moi rápido” polo que é previsíbel que o presente en calquera momento. As vantaxes do sistema de reparto O sistema de reparto é moi igualitario se o comparamos coa distribución dos salarios. En 2020, a relación entre a pensión contributiva de xubilación mínima, 604,40 euros, e máxima, 2.683,34 euros, era de 4,4 a 1. En 2019, os executivos mellor pagados do Ibex-35 gañaron de media 5 millóns de euros, 90 veces o salario medio das traballadoras e traballadores das súas empresas e 376 veces o SMI. Os plans de pensións de emprego reproducen as desigualdades salariais. En 2018 existían uns 2 millóns de contas. En 2 de cada 3 non se realizou ningunha achega. En 6 de cada 100, oscilaron entre 3 mil e 8 mil euros. Este 6% de directivos, executivos e altos funcionarios concentraron máis do 50% das achegas. A economista Nekane Jurado calcula que nos Esquemas de Previsión Social Voluntaria do País Vasco o 10% de maiores salarios acumulan o 90% do patrimonio. Robin Blackburn cualifica de estado de benestar dividido o sistema de pensións de capitalización dominante nos EUA e GB, onde o 10% dos fogares máis ricos se benefician da metade das desgravacións fiscais. Este é o modelo ao que nos leva a recomendación 16 do Pacto de Toledo que promove de forma militante o ministro Escrivá. Só unha gran mobilización social podería frustralo.