Sacar peito? Non necesariamente

Ao fío da miña última análise, comentou alguén: "Un baño de realidade antes de ir durmir sempre presta". Fose con sorna ou non, a frase fíxome pensar. Ben certo é que o ton das colaboracións que aquí fago é dun franco realismo, que fuxe tamén dun pesimismo de natureza esencialista, convencida como estou de que son moitas as vías de solución para os problemas concretos que aquí se debullan, e xa que non estamos, por esencia, predestinadas a un estado de cousas que nos impida acadar calquera obxectivo que nos propoñamos. Mais veño observando, ao longo de anos de exercicio profesional, que unha actitude bastante común no ámbito da cultura é a de negar a realidade e proclamar que todo é inmellorable, cando non necesariamente o é, receita infalible para perpetuar unha situación que a poucos satisfai, pero que ninguén quere afrontar. Mais os feitos non mudan polo simple desexo de transmutalos a base dunha linguaxe performativa, pouco amiga dunha análise materialista, que é a que aquí se pretende e que obriga a confrontarse cunha realidade que é a que é, por máis que non sexa a que prestaría que fose. E se esa realidade non é boa, pero mellorable, haberá que mudala e seguir avanzando. Talento En Galicia existe, cando menos, o mesmo talento para as artes e a cultura ca no resto do mundo. Todo se aprende, tamén as habilidades para a música. Estas adquírense, susténtanse ou pérdense en función do vivo que se manteña o seu exercicio, así como da consideración social que o seu éxito reporta. Sacar peito e dicir que somos os mellores, nada achega se non vai parello a un esforzo e intención verdadeiras de ser os mellores e se non se dispón das condicións materiais que así o permitan. A base de azos, entre autocompracentes e vitimistas, por parte dunha afección á que lle gustaría ver gañar o seu equipo de cando en vez, a cousa non muda. Negar o obvio ou aceptar que somos o que somos como un destino fatal é unha actitude relativamente cómoda. Sacar peito está ben en situacións nas que alguén nos reta ou ofende, pero non serve como estratexia para trazar camiños cara a un futuro máis próspero Non faltan en Galicia persoas talentosas para a música clásica. Proba diso é a cantidade de profesionais de primeiro nivel diseminados ao longo do mundo. Se non ficaron aquí é porque non teñen onde facelo. Logo de case vinte anos de experiencia no ámbito da xestión musical, de vivir a música desde un privilexiado panóptico e de ter traballado con músicos de moi diferente cualificación e procedencia, podo concluír, sen medo a equivocarme, que as condicións que aquí se dan non son boas para que floreza un ambiente musical propicio. Mais nada nos predestina a este estado de cousas. Sacar peito está ben en situacións nas que alguén nos reta ou ofende, pero é unha actitude que se move no ámbito do emocional e non serve como estratexia para trazar camiños cara a un futuro máis próspero, no que sentírmonos realizados como colectividade. Non somos peores ca o resto, pero podemos ser mellores e, para iso, é preciso pensar, planificar, trazar obxectivos concretos a medio e longo prazo, sen esquecer que é preciso tamén dispor os medios para acadalos. En xeral, o nivel da música clásica en Galicia subiu enormemente nas últimas catro décadas, en parte, grazas ao aumento da oferta educativa. Canta máis xente se forma maior é a probabilidade de atopar músicos excepcionais. Pero iso non o é todo. É preciso procurar unhas condicións ambientais, nas que ese talento que emerxe se poida seguir formando e poida chegar a vivir da música, fóra do exclusivo ámbito da docencia. Música antiga Mención á parte merece no noso contexto, e como exemplo manifesto, a música antiga. Iniciouse nos anos oitenta en Galicia, a raíz das actividades do Grupo Universitario de Cámara e do proxecto de reconstrución dos instrumentos do Pórtico da Gloria, un interesante momento, que prometía unha boa colleita de profesionais, formados nos mellores centros de referencia, para o estudo da chamada interpretación historicamente informada. Este florecer foi parello a un incipiente interese dos programadores e do público. Décadas despois, pouco queda dese prometedor panorama. Galicia ficou fóra do mapa, pois non somos referentes en nada. E de nada serve buscar as causas nunha sorte de mística da galeguidade, que nin nos fai mellores nin peores ca o resto, ou enredar na noite dos tempos para dar co momento exacto no que se botou todo a perder. Asumir que estamos onde estamos, tirar cara adiante traballando arreo, nun mundo que non agardará por nós, e deixar de lado unha confortable autocompracencia, pode ser, se cadra, unha moi boa actitude.