O relato de verán: 'O retrato' (V), por Henrique Rabuñal

Carlos recibe a don Miguel cun abrazo longo. Don Miguel devece por ver o retrato. Hai dous cabaletes montados. Un a carón da biblioteca. Outro fronte á cadeira de posar. Don Miguel viste o traxe con máis solemnidade e co bicorne na man. —Está feito un pincel. Ten razón, nótoo máis delgado. Don Miguel recoñece que sempre coida moito o vestiario. Porque di moito da xente. —Hoxe hai alcaldes e deputados que non usan gravata, nin traxe. Para min é unha ofensa. Algo inconcibíbel. Para o pintor o valioso dunha persoa non é o disfrace. Indícalle a don Miguel que vaia á súa cadeira, o seu trono diplomático. Que mire para el sen falar nin moverse mentres executa algúns retoques no retrato. Que mova os dedos da man esquerda, que a manteña quieta. Que axite o bicorne. Que poña as condecoracións. —Non sabe a emoción que sinto cando vexo que unha obra vai chegando ao final. Aínda que eu nunca a daría por rematada. O pintor ordénalle que o mire e que intente non moverse. —Rematamos. Cámbiese, se quere. Don Miguel asistirá uniformado á visión do retrato e senta. O pintor revélalle un segredo. Estivo traballando en dous retratos. Un en cada cabalete. Un deles responde á petición de don Miguel. No outro aparece na mesa de alcalde. Si, cun traxe azul, camisa branca e gravata facendo xogo co pano. Don Miguel non oculta o seu desconcerto. Máis aínda cando lle propoñen escoller. O pintor lémbralle que o retrato da galería de alcaldes será o que don Miguel decida. —O outro retrato será un presente meu. Se o quixer. Poderá levalo para a súa casa. Polo prezo dun vai ter dous retratos. Tamén pode deixalo neste estudio. Don Miguel séntese traizoado. Como se o pintor quixese rectificar as súas decisións. A emoción multiplícase porque vai ver dous retratos. —Vostede sempre foi unha caixa de sorpresas. E algo teimudo. Polo que vexo non me deixa ser só o que quero ser. Eu viña por un único retrato. O concello vaino pagar. —Nun deses cabaletes está ese retrato. Mire, vou baixar á miña vivenda. Vou apagar as luces agás dous focos que iluminarán os dous retratos. Voulle dar un tempo para que os mire e remire. O pintor apaga as luces, dálle a volta aos cabaletes e acende dous potentes focos que os iluminan. Logo abandona o estudio. O Alcalde, preguiceiro, mira os dous retratos. O da esquerda retrato de alcalde. O da dereita retrato de embaixador. Recoñécese como embaixador con todas as condecoracións. Repasa satisfeito as cores, as luvas, o bicorne. O nariz, os ollos, a boca, as mans. Logo contempla de esguello o retrato de alcalde. O pintor pide permiso para entrar. Don Miguel xa escollera antes de ver os retratos. O retrato de embaixador. —A primeira impresión é moi boa. Todo está no seu sitio. E co meu físico foi moi xeneroso. O bicorne perfecto. As condecoracións ben organizadas. O pintor lémbralle que sempre intentou satisfacelo. Don Miguel séntese emocionado e agradecido. —Eu vira o retrato moitas veces no meu caletre. Todo o que está no retrato é o que debe estar. Moitas grazas. Ese cadro dirá todo de min durante moito tempo. Entrei na posteridade. O pintor quere saber a opinión do seu cliente a respecto do outro retrato. —Se lle digo a verdade non tiven moitos ollos para el. Non era o seu momento. Pero si, recoñecinme e recoñecín o lugar. Foron moitos anos. As emocións tamén cansan e hoxe tiven bebedeira de emocións. No momento da despedida, don Miguel quere pedir un último favor. Que o pintor lle leve á casa, cando vaia, o retrato como alcalde. —Sei dun lugar no que me faría moita compaña. Agora é o pintor que se sente agradecido e conmovido. —Sempre pensei que esoutro retrato debía estar con vostede. Don Miguel pousa as maletas na porta do estudio. Abrázanse longamente. Don Miguel bota unha ollada derradeira e emocionada ao estudio e abandónao. O estudio fica ás escuras. Logo un foco ilumina intensamente o retrato do alcalde e logo, algún tempo máis, o do Excmo. Sr. Embaixador.