O 'Prado Extendido' en Lugo

En 1819 inaugurouse o Real Museo de Pintura e Escultura cuxa denominación mudou de Real a Nacional no Sexenio Democrático (1868-1873) e, finalmente, consolidouse como Museo Nacional do Prado a principios do s. XX. Como o seu nome primixenio indica, as súas coleccións fundacionais estaban configuradas polas pinturas da Colección Real, pero despois recibe as obras procedentes do chamado museo da Trindade ou Museo Nacional de Pintura e Escultura (1838-1872). Deseguido continúan numerosas incorporacións, sendo unha das máis importantes a recibida, en 1971, do Museo de Arte Moderno (creado en 1894) cos seus importantes fondos do s. XIX. Estas dúas relevantes fusións sobredimensionan a súa inicial capacidade, pero serán o xermolo da súa consolidación como unha das máis importantes pinacotecas internacionais. Con todo ese incremento histórico, o edificio orixinal que o albergaba, deseñado por Juan Villanueva en 1785, quedou insuficiente moi axiña. A ausencia de espazo xa desde o extraordinario número de bens culturais recibidos desde o convento da Trindade, é un dos iniciais motivos polos que se accede ás solicitudes externas de obras en depósito, non só para museos senón tamén para outras institucións representativas: ministerios, deputacións, igrexas, concellos, universidades, seminarios diocesanos ou embaixadas no estranxeiro. Cesións que se viron incrementadas durante a II República pola implementación dunha renovación museolóxica xeral, rachada pola guerra civil española, e logo na posterior ditadura, tal como se ratifica documentalmente en varias publicacións. Un deses tradicionais destinos son os museos provinciais, creados como consecuencia das decimonónicas leis desamortizadoras que contribuirían á recepción e custodia dos bens mobles das ordes relixiosas así como a depósitos de obras do Prado. A finais dos anos 70 do pasado século constátase que moitos deses depósitos desapareceran ou foran destruídos, polo que se procede cunha exhaustiva revisión e investigación por parte da Fiscalía do Reino que remata en 1982. En Galicia, os depósitos do anteriormente denominado "Prado disperso", superan as 300 obras e abranguen non só museos, senón tamén entidades relixiosas, militares, docentes e administracións locais. Non obstante, a Deputación de Lugo é a depositaria de obras do Museo do Prado máis antiga de Galicia, posto que recibiu seis pinturas de antigos reis de España en 1887, procedentes da serie cronolóxica encargada por Isabel II. Tamén o Pazo episcopal de Mondoñedo, o Seminario Diocesano de Lugo e o Museo provincial son históricas depositarias. O MPL, depositario do Prado O pasado mes de novembro tivo lugar, en Madrid, un Encontro do 'Prado Extendido' onde se xuntaron máis de 60 museos co obxectivo de proxectar as coleccións depositadas en todo o territorio estatal, fornecendo e incrementando as relacións institucionais para divulgar eses bens culturais a toda a cidadanía. Nesa xuntanza de profesionais organizada polos actuais responsables da pinacoteca madrileña, o Museo Provincial de Lugo foi un dos catro convidados para falar das actuacións pioneiras realizadas cos fondos depositados polo Museo Nacional do Prado desde que a Deputación de Lugo creou en 1932 esta institución ata hoxe en día. No museo lucense hai depositadas 30 obras do Prado: 28 pinturas e dúas esculturas, datadas entre os séculos XVI e XIX Deste xeito, puidemos amosar o traballo executado, desde 2010, coa primeira exposición feita por unha entidade depositaria sobre os fondos do Prado na súa sede adoptiva, xunto co programa de actividades paralelas e o catálogo monográfico ad hoc. Esa mostra comisariada por María Quiroga Figueroa, contou coa colaboración do Servizo de Depósitos do Prado e da xefa-conservadora naquel intre, Mercedes Orihuela Maeso. Porén, o éxito dos programas de traballo proxectados naquel momento foron o punto de partida e inflexión de moitas e produtivas colaboracións posteriores, ademais dun exemplo a seguir. Actualmente hai depositadas 30 obras do Prado no museo lucense: 28 pinturas e dúas esculturas, datadas entre os séculos XVI e XIX. Todas están expostas, segundo o discurso expositivo, en varias salas, pero tiveron distintas formas de ingreso posto que 14 proceden do primeiro depósito efectuado polo entón Museo Nacional de Arte Moderno, na década dos 30 do século pasado, froito das xestións do galego Antonio Méndez Casal, daquela vicepresidente desa institución. O resto dos depósitos xa foi directamente tramitado co Museo do Prado, como as 15 pinturas, algunhas procedentes da Colección Real, que se engaden, en 1940, co apoio doutro galego en Madrid: Javier Sánchez Cantón, daquela subdirector do Museo do Prado. Dentro dos bos propósitos para este ano 2024 e na liña de mutua colaboración técnica institucional entre ambos os dous museos, haberá máis novidades con respecto aos depósitos do 'Prado Extendido' no Museo Provincial de Lugo.