O silencio da pintura. A obra de Leopoldo Nóvoa en Lugo

O Museo Provincial de Lugo presenta a obra de Leopoldo Nóvoa (Salcedo, Pontevedra, 1919-París, 2012) nunha mostra que consta de pinturas e libros ilustrados, maioritariamente traballos realizados entre a década de noventa e o falecemento do artista. A escolma recolle obras moi significativas, con exemplos de grande formato, o que favorece tamén a observación dos matices da evolución estilística da última etapa do pintor. O desenvolvemento da obra de Leopoldo Nóvoa permite percibir como foron xurdindo as variacións a que someteu cada un dos seus traballos. Nesta obra última está presente a tridimensionalidade, patente desde os anos setenta, cando o pintor se fixera dono dela, afondando na reflexión sobre o espazo desde unha abstracción límpida onde a cor e a luz adquirían unha potencia envolvente. Se nun primeiro momento a obra desta altura podía facer pensar artistas como Lucio Fontana, o particular tratamento cromático e lumínico do galego distingue decontado o seu estilo, no cal gradualmente a rugosidade foi gañando terreo. A sensación que producen estas obras é a dunha vontade de acoutamento e definición do espazo, elaborado en sutís contrapostos e en ocasión facendo que toda a tensión asente arredor dun punto de particular intensidade. Do mesmo modo, a reflexión sobre as formas abertas e fechadas, os equilibrios e pesos ten un peso substancial en moitas das obras en que é mostrado o xogo de forzas e tensións como auténtico definidor de realidade espacial. O informalismo matérico de Nóvoa máis que símbolos o que representa son signos, signos de vida e de existencia. Os trazos e as pegadas estampados na superficie negan á materia toda a amplitude do espazo, reforzando a sensación de territorio limitado. Enxergado nunha visión de conxunto, O silencio da pintura sitúannos perante realizacións plenas que nos reencontran co Nóvoa máis puro. Lembremos que o artista sempre traballou as superficies con fruición material, mais ao tempo cunha actitude de pureza ascética semellante a algúns dos grandes cultivadores da natureza morta como Sánchez Cotán ou Lubin Baugin, no século XVII; ou Giorgio Morandi no XX; a semellanza non estaría no tema senón na actitude, no ascetismo e no respecto pola economía material e a sólida esencialidade formal. Particular suxestión ten o uso que fai o noso pintor das cordas, fíos e nós, utilizados na delimitación espacial, como referentes da tensión, das forzas vivas, para os que chegou mesmo a crear unha linguaxe especial ao intitulalos "mecates", recorrendo a unha voz da lingua nahua mexicana que significa corda. Este singular uso da corda foi destacado polo grande escritor Julio Cortázar, que nun texto presentaba a Nóvoa como un "buscador de terras incógnitas", co misterio dese nó que abre o paquete incógnito que é a vida.