Fernández del Riego e a arte galega

Francisco Fernández del Riego (1913-2010) foi, como é ben coñecido, figura central da cultura galega do século XX. Dentro da súa escrita polifacética, o esforzo de divulgación e apoio á proxección das artes visuais ocupa un lugar menos coñecido, labor que se pode enxergar nunha exposición moi completa na Pinacoteca de Vigo, espazo musealizado que leva o seu nome, nunha mostra que se prorroga durante todo o ano 2023 en que é dedicado o Día das Letras Galegas ao escritor. O proxecto expositivo, resultado dun rigoroso traballo de investigación da comisaria Beatriz Liz de Cea, permite acompañar a relación de Del Riego coas artes plásticas xa desde os anos da República por medio da presenza dun variado conxunto de artistas cos cales tivo relación o escritor ao longo da súa vida, moi ben representados cos fondos do Museo Quiñones de León, o Museo Fernández del Riego e a Fundación Penzol. As ligazóns plásticas de Del Riego están nitidamente representadas no acervo do museo que leva o seu nome e que custodia a súa colección persoal, froito das relacións do autor no campo cultural galeguista e tamén da súa proxección posterior como personalidade de referencia na última etapa da súa vida, o que nos leva desde o Castelao da primeiras décadas do XX até a nova arte galega dos anos oitenta. No entanto, na vinculación do noso escritor coas artes plásticas cómpre destacarmos dous momentos: un no período republicano cando os seus escritos na prensa diaria ou na revista Nós acompañan o asentamento do movemento d'Os Novos e traballa na organización dunha exposición de pintura promovida pola organización xuvenil galeguista Ultreya; o segundo momento é na posguerra onde tenta dar visibilidade á arte galega desde o suplemento do xornal compostelán La Noche e colabora decisivamente na realización en 1951 da mostra de artistas galegos en Buenos Aires, onde o seu labor se achega ao que hoxe chamamos comisariado. A xénese desta exposición, que ocupa un lugar moi relevante no proxecto expositivo da Pinacoteca, hai que procurala na colaboración entre intelectuais e artistas galegos no exilio americano e no exilio interior que comeza a se intensificar a partir de 1946, ano en que, por exemplo, Del Riego recupera o contacto epistolar de Luís Seoane –o principal dinamizador da cultura galega en América-. O intercambio de ideas, angueiras e proxectos de colaboración vai facerse realidade, superando os atrancos da censura e a policía franquista. A mostra Artistas gallegos, realizada na sala Velázquez de Buenos Aires e organizada polo Centro Gallego en 1951, moi relevante no contexto da arte galega de posguerra, hai que situala dentro destes esforzos de colaboración.