Cada cinco días perde a vida na Galiza unha persoa en accidente laboral

Aconmemoración hoxe, 28 de abril, do Día Internacional da Seguridade e Saúde no traballo vén na Galiza precedida, nesta semana, dun operario falecido en Cerceda (comarca de Ordes) ao lle caer unha árbore nunha perna, un mariñeiro do barco galego Novo Xoel desaparecido en augas do Cantábrico e un traballador ferido grave por unha descarga eléctrica en Carballeda de Valdeorras. Só tres exemplos dunha realidade, a sinistralidade laboral, que na Galiza rexistra uns niveis "preocupantes", segundo coinciden en denunciar as diferentes centrais sindicais. Tan só en xaneiro e febreiro deste ano 12 galegas e galegos perderon a vida en sinistros laborais. Nestes dous meses houbo na Galiza 3.369 accidentes que implicaron baixa laboral, dos que 3.106 corresponden a persoas asalariadas e 264 a traballadoras e traballadores por conta propia. A Galiza é o territorio do Estado onde máis incrementou a sinistralidade laboral Os datos reflicten un arranque de ano inquietante e que segue nos rexistros de 2022, cando a sinistralidade laboral matou 73 persoas na Galiza, a cifra máis alta desde 2009. O naufraxio do pesqueiro galego Vila de Pintaxo en augas de Terranova, con 21 falecidos, explica ese número tan alto. Mais, mesmo sen ese naufraxio, as cifras seguen a ser altas: de 2012 a febreiro de 2023 perderon a vida en accidente laboral 628 galegos e galegas. A media é de 63 sinistros mortais cada ano. Un cada cinco días. "Son datos para reflexionar", apunta a Nós Diario Francisco Sío, secretario de negociación colectiva, emprego e industria da CIG. Gravidade En 2022 rexistráronse na Galiza, segundo os datos publicados polo Ministerio de Traballo e Economía Social, 28.401 accidentes laborais, incluíndo aqueles “in itinere” —aquel que se sofre ao ir ou ao voltar do lugar de traballo— e só os sinistros con baixa. Deste total, 27.891 foron accidentes de carácter leve, 437 graves e os xa mencionados 73 mortais. Máis alá dos números totais, o que permite coñecer a verdadeira incidencia deste problema é o índice de incidencia, o número accidentes por cada 100.000 traballadoras e traballadores. Na Galiza é de 2.530. Este índice, no caso dos sinistros mortais, situouse en 6,59, cando no exercicio anterior —2021— era de 4,82. A crise incrementou a sinistralidade laboral nos sectores produtivos galegos A Galiza foi ese ano o terceiro territorio do Estado español co índice de incidencia en sinistros mortais máis elevado. Unha situación que empeorou nos dous primeiros meses de 2023. A Galiza rexistrou un total de 3.758 sinistros (incluídos os "in itinere"). Destes, 3.681 foron leves; 71 graves; e 12 resultaron mortais. De feito, a Galiza foi a segunda comunidade con maior número de falecidos, só superada por Andalucía, que ten unha poboación ocupada que multiplica por catro a galega. Neste arranque de ano, o país ocupa o segundo lugar no Estado en número de accidentes mortais por 100.000 traballadoras e traballadores, cun índice que duplica a media estatal Sectores Por sección de actividade económica —e aquí os datos do Ministerio só detallan os sinistros en xornada, non os "in itinere"—, as que máis accidentes rexistraron en 2022 son a industria manufactureira, 6.078; seguida da construción, con 4.125; 3.181 no comercio ao por maior e menor e reparación de vehículos a motor; e actividades administrativas e servizos auxiliares, con 2.458. "A eventualidade e a precariedade son factores moi relacionados coa sinistralidade", sinala a Nós Diario Armando Iglesias, de CCOO. "E hai un escaso investimento por parte das empresas en temas de seguridade e saúde laboral", acrecenta, "ten que haber unha aposta clara dos Gobernos galego español ante este problema. Para Francisco Sío, non se debe de perder de vista que as competencias en saúde laboral están transferidas, polo que é "a Xunta da Galiza a que ten unha boa parte da responsabilidade, por neglixencia, desleixo ou incapacidade; na situación actual", incide. O representante da CIG salienta que unha parte cada vez maior dos accidentes laborais de gravidade están relacionados con infartos, "como causa do ritmo de traballo cada vez máis alto e do aumento da presión sobre os traballadores". Galiza é o territorio con máis empresas que superan os límites de sinistralidade laboral Desde a UXT, onde o responsábel de seguridade laboral é José Luis Fernández, instan a Administración galega a "non esquecer que a Galiza segue un ano máis, á cabeza en sinistralidade mortal no traballo". A maiores, chama a "repensar o modelo de xestión preventiva nas empresas e fortalecer os organismos con competencias en seguridade e saúde no traballo". Empresas "perigosas" para a saúde A Galiza é o territorio do Estado español con máis empresas consideradas "factor de risco" de enfermidades profesionais (EEPP) para as súas traballadoras e traballadores. 17% destas sociedades atópanse na Galiza, case dúas de cada dez. A Seguridade Social conta co sistema Cepross, un servizo de alertas que ofrece a posibilidade de detectar aquelas empresas que superaron os límites de alerta estabelecidos a respecto da seguridade laboral. É dicir, localiza posíbeis "focos de risco" de enfermidades profesionais, para facilitar unha maior eficiencia nas accións preventivas. Para elaborar eses límites específicos téñense en conta toda unha serie de variábeis, desde o tamaño da empresa á distribución de EEPP por sectores, pasando por diferentes especificidades. Chove sobre mollado: Galiza segue a liderar a mortalidade en sinistralidade laboral De xaneiro a xuño de 2022, último período estudado pola Seguridade Social, houbo 66 empresas no conxunto do Estado que entran nesa categoría. Delas, 10 están radicadas na Galiza, o territorio onde máis hai. Séguelle Andalucía, con oito, Catalunya, con sete, e Madrid, con seis. Os datos confirman o estudo sobre esta cuestión do exercicio 2021 e no que tamén a Galiza ocupaba o primeiro posto. Das 171 empresas que superaron os límites de sinistralidade naquel ano, 27 atopábanse na Galiza. A seguinte nesta lista, Catalunya, figuraba con 22 sociedades. En 2019 era Catalunya quen encabezaba esta listaxe após desbancar a Galiza, que o era en 2018. Mais en 2020, a Galiza volveu ser a autonomía con maior número de empresas que supoñen un perigo para o seu persoal.