Cando a túa política de vivenda son as ocupacións

Indagar no que acontece coa vivenda é atopar un retrato dos cambios, presións e resistencias exercidas no tecido social e nos espazos públicos. A Lei 6/1998 sobre o réxime do solo, a lei de liberalización do Goberno Aznar, evidenciou como o urbanismo incorporaba sen complexos a retórica capitalista máis feroz. O sistema necesitaba novos nichos de negocio para perpetuarse e atopou na cidade dos 80 o seu xiro neoliberal. As urbes transformábanse en mercados e perdían as funcións tradicionais. A nova Lei de vivenda pon na axenda o que leva décadas sendo actualidade para a cidadanía. O Goberno galego deixou sen executar 470 millóns nesta materia. O propio Rueda, que vén de presentar un plan para aumentar o alugueiro social, tras anos de paralización, admite que se trata dun problema que non detectan. A liña principal da política de vivenda da Xunta de Feijóo foi o alarmismo fronte as ocupacións ilegais, que agora abandeira desde Madrid. Competencias propias As comunidades teñen transferidas as competencias en vivenda. Segundo os datos da Dirección Xeral do Catastro, no conxunto do Estado hai máis de 290.000 propietarios con máis de dez inmóbeis, dos que case a metade localízanse en comunidades gobernadas polo Partido Popular que, previsibelmente, non aplicarán a declaración de zonas tensionadas para evitar as subas dos prezos do alugueiro. Un 35% das altas rexistradas entre 2015 e 2019 corresponden a persoas xurídicas. Madrid, Andalucía, Galiza e Castela e León concentran algúns dos escenarios con maior tensión. Os multipropietarios de vivendas medraron en 12.000 nun ano en Galiza. Ten que ver coas herdanzas, mais tamén co investimento nun sector rendíbel. A Xunta anuncia que estudará se existen na lei visos de inconstitucionalidade. Mais non só estamos ante unha actividade económica que, por tanto, é lexítimo regular. Senón que a vivenda non representa un ben de intercambio como calquera, nin unha actividade económica coma calquera. Trátase dun principio reitor constitucional, do mesmo xeito que o urbanismo constitúe unha función pública. O artigo 47 da Constitución fai referencia expresa á regulación do uso do solo para impedir a especulación. A Sareb conta en Galiza con 1.285 vivendas, ofertadas a Xunta e concellos, o 70% na provincia da Coruña. As noticias do banco malo lembran cada tanto o que aconteceu coas caixas galegas. A fusión, que o actual presidente do PP anunciara entón como un feito histórico, custou máis de 9.100 millóns de euros ás contribuíntes e acabou vendida ao financeiro venezolano Escotet por só 1.003 millóns. As indemnizacións millonarias dos seus xestores a costa do diñeiro público mentres afundían as entidades con proxectos falidos, como o investimento de Caixa Galicia no maior rañaceos de Benidorm, un símbolo do crac do ladrillo e das cuestionábeis operacións bancarias. O buraco da banca perforouse coa concentración masiva de negocio no sector inmobiliario a partir dun elevado endebedamento. O FROB calcula que apenas recuperou un 10% dos 59.000 euros inxectados. E malia aprobarse a nacionalización da grande inmobiliaria que é a Sareb, existe unha rémora do modelo deseñado por De Guindos para privatizar os bens adquiridos no rescate. Casas baleiras Galiza ten diversos problemas de vivenda. Con máis de 340.000 casas baleiras, é o territorio con maior porcentaxe do Estado (Fegein, 2022). Destínase o 35% dos salarios a alugueiro, dez puntos máis que no 2012, e a cifra elévase en cidades especialmente tensionadas, como Vigo, A Coruña e Compostela. No 2022 practicáronse 733 execucións hipotecarias e 1.246 desafiuzamentos deriváronse de non poder pagar o alugueiro (EAPN, 2023). Galiza supera a media estatal en situacións de senfogarismo (INE, 2022), cun crecemento do 25% na última década. Alén, as cifras non inclúen a perspectiva de xénero que abrangue a vivenda insegura, vencellada ao senfogarismo feminino e moi ligado á violencia machista. A quen máis afecta a crise da vivenda é ás mulleres nunha situación vulnerábel. A acumulación de propiedades inmobiliarias é un factor clave do aumento da desigualdade. Nos últimos quince anos duplicouse o número de fogares con tres ou máis inmóbeis en paralelo ao incremento dos núcleos familiares sen ningún (Centre d’Estudis Demogràfics, 2022). Hai unha trampa argumental no discurso do patrón vulnerábel dos "particulares" ao facer categoría xeral dun perfil concreto. A realidade é que o mercado está en mans de propietarios con dúas ou máis vivendas alugadas (La Hidra, 2023). A nova lei resulta insuficiente e deixa ocos que as inmobiliarias usarán para continuar co cobro aos inquilinos do servizo que lle proporcionan aos caseiros, mediante alugueiros de tempada. Mais non aplicala é irresponsábel.