O 'Vila de Pitanxo' navegaba cun exceso de tripulación non autorizado

A investigación provisional do afundimento do Vila de Pitanxo –sucedido o 15 de febreiro de 2022 a 250 millas ao leste de Terranova, Canadá– apunta que o barco levaba 24 tripulantes no momento do naufraxio, aínda que o número máximo autorizado de persoas a bordo era de 22. "O número de traxes de supervivencia, segundo os certificados, era de 22", indica o informe provisional que publicou onte a Comisión Permanente de Investigación de Accidentes e Incidentes Marítimos (Ciaim), dependente do Ministerio de Transportes, Mobilidade e Axenda Urbana. Só dous dos 24 tripulantes vestían traxe de supervivencia O mesmo documento sinala que na Capitanía Marítima de Vigo "non figura ningún expediente de solicitude de aumento de tripulantes para este buque, nin de enrole de persoal alleo á tripulación para esta viaxe". Así e todo, o feito é que no barco chegou a haber 25 tripulantes, pois levou áncoras rumbo a Terranova con esta cifra. O 3 de febreiro –12 días antes do sinistro– un deles "é transferido ao pesqueiro Río Caxil", polo que quedaron a bordo do Vila de Pitanxo 24 persoas. 'Vila de Pitanxo', cronoloxía dun naufraxio A este respecto, o texto que onte publicou a Ciaim recolle que a armadora, Pesquerías Nores, chegou a asegurar ao ser informada do naufraxio que só había 22 tripulantes, "cifra que coincide co número de persoas enroladas, pero non co de tripulantes que realmente ían a bordo, como se puido comprobar". Con anterioridade á viaxe houbo un cambio de mariñeiro debido a que unha das probas da Covid-19 na tripulación emitira resultado positivo. Ondas de 10 metros A investigación provisional do naufraxio, que resultou en 21 falecidos e tres superviventes, revelou que, na súa última posición, o buque navegaba a 2,6 nós de velocidade (uns 5 km/h) no medio dun temporal con ondas de até 10 metros mentres "a arte de pesca, que aínda non se virou e contén as capturas das últimas horas de arrastre, exerce un forte tiro sobre as pastecas de arrastre". O informe apunta que, nese momento, "por causas que aínda se están a analizar, o buque queda sen capacidade de manobra". O 'Pitanxo' navegaba entre ondas de até 10 metros de altura O patrón do Vila de Pitanxo, Juan Padín, asegurou que unha parada repentina do motor foi a causa do naufraxio, unha versión que contradí a de Samuel Kwesi, un dos tres superviventes. Este afirmou que o aparello quedou embarrado no fondo do mar, o que propiciou que comezase a entrar auga no barco e, finalmente, parase o motor. A investigación apunta agora que no seu último sinal o barco superaba os dous nós de velocidade. Relato do naufraxio Após pescar durante nove días completos ao sur dos Grandes Bancos de Terranova, o 13 de febreiro de 2022 o Pitanxo abandona estes caladoiros e pon rumbo cara a Flemish Pass, onde inicia o 14 de febreiro o que sería o primeiro –e último– lance de pesca nesta zona. A manobra de arrastre prolóngase durante 11 horas e media. O 15 de febreiro, ás 5 horas da madrugada na Galiza, o buque atópase coa arte largada por popa en pleno temporal, con ventos de 40 nós e ondas que chegarán até 10 metros. "Á vontade do vento, as ondas, as correntes e o tiro da arte", o buque fica cunha forte escora a babor. Nestes momentos, "as ondas entran constantemente pola rampla de popa" e as de maior altura pasan por riba do costado de babor, "inundando a cuberta superior". A situación é entón "irrecuperábel e é perentorio abandonar o buque". A maior parte da tripulación, que se atopan na cuberta superior, tratan de acceder á ponte para dirixirse ás balsas salvavidas. Ningún leva traxe de supervivencia, a excepción do capitán e o seu sobriño, Eduardo Rial, que tamén se atopa na ponte. Un ano do naufraxio do 'Vila de Pitanxo', un ano á espera de "xustiza e verdade" Ás 5.23 horas, o barco emite a súa última posición; catro minutos antes, ás 5.19 horas, o Centro de Comunicacións Radiomarítimas da Coruña recibe unha chamada selectiva de socorro. "O proceso de perda de estabilidade, inundación e afundimento é rápido. Desde que o buque queda sen capacidade de manobrar até que se afunde transcorren poucos minutos", expón a investigación da Ciaim. Sete tripulantes logran arriar unha balsa salvavidas, na que conseguen embarcar. Entre eles, Juan Padín e Eduardo Rial, únicos que visten o traxe de supervivencia; os outros cinco mariñeiros que poden subir á balsa visten unicamente roupa de traballo, sen traxe de supervivencia nin chalecos salvavidas. "Hai certeza de que non todos os tripulantes logran acceder á ponte", para dirixirse ás balsas salvavidas e vestir os traxes de supervivencia. "Algúns quedan, probabelmente, en espazos interiores ou na cuberta superior cando o buque afunde", certifica o informe da Ciaim. Así e todo, a balsa "sofre esgazaduras no fondo", posibelmente ao engancharse en partes do buque durante a súa escora progresiva. Como resultado, a balsa queda en comunicación co mar, e a auga –cunha temperatura que ronda os 2 graos centígrados– inunda o fondo. Os tripulantes do interior non poden manterse secos e, após permanecer na balsa durante máis de cinco horas, catro mariñeiros falecen por hipotermia. Segundo sinala o informe publicado onte pola Ciaim, "só sobreviven os dous tripulantes que levaban traxe de supervivencia (o capitán e o seu sobriño) e outro mariñeiro, Samuel Kwesi", que son rescatados, finalmente, polo pesqueiro galego Praia de Menduíña Dous. O informe definitivo sobre o naufraxio non se publicará en 2023 O documento publicado onte pola Comisión Permanente de Investigación de Accidentes e Incidentes Marítimos (Ciaim) afirma que non haberá un estudo completo do naufraxio do Vila de Pitanxo até que se baixe ao pecio ademais dos ensaios que se realizan cun modelo do barco a escala. O Ministerio de Transportes, Mobilidade e Axenda Urbana anunciou a licitación dos traballos para buscar, localizar e inspeccionar o pecio do pesqueiro galego 11 meses após o afundimento do barco. A investigación insiste en "non poder determinar un prazo concreto" para rematar as pescudas, pois "unha vez se coñezan os resultados da inspección submarina do pecio, será necesario levar unha análise polo miúdo das evidencias e estudos recompilados". Por todo isto, a Ciaim avanza que "non parece probábel que a investigación poida finalizar ao longo do ano 2023", supoñendo que a empresa adxudicataria dos traballos poida baixar aos restos do afundimento ao longo deste ano. Kevin González, fillo dun dos mariñeiros falecidos do 'Pitanxo', urxe baixar o pecio A este respecto, a portavoz das familias, María José de Pazo, insistiu en que o informe que transcendeu onte "non é o definitivo", polo que pide agardar ao que as familias levan reclamando desde o acontecido o 15 de febreiro de 2022. Familiares das vítimas do afundimento do Pitanxo levan un ano insistindo en baixar ao pecio, para que "non quede ningunha lagoa por explorar" e "poida ser beneficioso para saber a verdade deste naufraxio".