Turismo oxímoro

Este verán supón un fito en materia turística. Non polo número de persoas que visitan un lugar ou outro, nin polos cartos ou postos de traballo xerados no sector, senón pola toma de conciencia de amplas e heteroxéneas capas da sociedade de que isto, o turismo, fóisenos das mans, tanto dende unha perspectiva local como global. Vaia por diante, por suposto, que todos e todas participamos nalgunha medida deste problema. Apúntase, por exemplo, que o sacrificio dos cascos vellos de cidades (dende Lisboa a Santiago de Compostela, por citar o coñecido) no altar do turismo expulsa a poboación local mentres chegan as hordas que, sen ter aprobado o curso básico de civismo, toman os lugares converténdoos en insufribles guetos. En paralelo, a sustentabilidade convértese no concepto fetiche de calquera actividade e todo político ou política, administración ou empresa adhíreo ao seu discurso. É pensamento máxico: por moito que empreguemos a verba, esta non converte nada en sustentable. Podería dicirse que é a última volta do parafuso ao greenwashing: non é necesario xa facer nada, só adxectivar. Impacto ambiental Turismo sustentable é xa un clásico instantáneo. O turismo maiormente non pode ser sustentable porque implica desprazamento e para iso hai que empregar enerxía, xeralmente fósil, xera residuos a maiores, os desprazados teñen que ser alimentados alá onde estean, medra o consumo de auga, etc. Tamén é xusto dicir que non todo é o mesmo e podería facerse unha escala dende os usos máis brandos ata os máis impactantes. Desprazarse en avión longas distancias é un dos últimos e, neste senso, cómpre mencionar que hai non moitos días bateuse o récord de avións comerciais voando simultaneamente no planeta co correspondente récord de emisións. Paga a pena lembrar que nos tres días seguintes ao 11-S a parálise da aviación comercial en territorio estadounidense fixo diminuír a temperatura da atmosfera de xeito inmediato. Pouco se fala dunha das peores prácticas turísticas: ter segunda residencia, algo moi arraigado no imaxinario do que se deu en chamar clases medias Agora ben, pouco se fala dunha das peores prácticas turísticas: ter segunda residencia, algo moi arraigado no imaxinario do que se deu en chamar clases medias. Ter unha vivenda a maiores supón duplicar o impacto ambiental dunha familia a moitos niveis e en Galiza sabemos moito diso; un paseo invernal polas localidades costeiras da boa conta da magnitude do problema. A maior parte das críticas ao turismo céntranse no impacto social nas cidades e nas localidades costeiras. Porén un dos maiores impactos do turismo dáse directamente sobre o medio natural. As áreas protexidas (sobre o papel) reciben cada vez máis persoas que non se saben comportar na natureza e invaden fisicamente lugares ata agora solitarios. En ocasións, os visitantes, ademais, desprázanse coas súas especies comensais, é dicir, os cans, que exclúen, cando non directamente perseguen, a fauna autóctona. Para comprobar isto non hai que achegarse a calquera praia da nosa costa ata hai pouco valeiras; lonxe de ser un problema menor é un problema global de gran magnitude que afecta tanto a aves nidificantes (as máis coñecidas, as nosas píllaras das dunas) como a aves migratorias que teñen por fogar ata dous continentes. Redes sociais A ocorrencia turística vén promovida dende aqueles ámbitos administrativos encargados de velar pola conservación da biodiversidade. A Xunta de Galicia converteu os escasos espazos naturais protexidos (sobre o papel) en áreas de ocio onde a conservación xa nada importa. Os preceptivos plans de uso e xestión dos espazos naturais son máis papel mollado, é dicir a regulación non existe. Incluso un Parque Nacional, figura máxima de protección, como o das Illas Atlánticas é un mero patio de recreo sacrificado ante intereses empresarias. A cobrar a entrada, algo normal en moitos lugares do mundo, como medio para limitar o acceso e ter, polo menos, algún carto para investir en conservación é algo ao que se opón o luminescente populismo vigués. Xa sabemos como vai a pantomima turística autonómica: primar a masificación, a destrución do territorio e da convivencia (véxanse as hordas de fanáticos máis ou menos relixiosos reconquistando Compostela), a precariedade laboral, o beneficio das franquías... tamén sabemos como é a pantomima en moitos concellos: promocionar eses metros de ecosistema de praia no que aniñaba a píllara, por exemplo, sen importar sequera se iso ten algún retorno económico para o concello. Queda o broche final: as redes sociais. É unha praga que calquera que coñeza algo minimamente fermoso e tranquilo, a poza dun río ou un "miradoiro", sinta que ten a obriga de difundirse a si mesmo nese lugar coa consecuencia última da masificación e a vulgarización; é o narcisismo último das redes sociais o que rematará con moitos recunchos. Se amas un lugar, quizais, o mellor é que esteas quieto.