O termalismo, máis aló dos baños

“É paradoxo que algo tan especial coma un lavadoiro destas características non se poña en valor, e ademais na suposta capital termal de Galiza”, afirma Paco Paz, director do documentario Memoria na pedra, xunto con Lucien Petitjean. “Eu creo que é moi salientábel que haxa un lavadoiro termal nunha cidade, que aínda se empregue, que practicamente a cidadanía non saiba que existe e que vaia desaparecer. Nós fixemos este documentario pensando que quizais eran os derradeiros meses deste espazo”.

 

Este lavadoiro, antigamente situado nas beiras do río Barbaña, desprazouse ás Burgas para aproveitar a auga termal, o que permitía ás lavandeiras deixar de utilizar a auga fría do río para lavar. Ademais, mellorouse unha estrutura que estaba danada e que obrigaba estas mulleres a lavar axeonlladas. Todo este proceso foi promovido por outra muller: Celsa Porto.

 

Hoxe en día, como manifesta Fernando Valcárcel, membro do Arquivo Visual Ourensán, “parece que non ten moita demanda; pero á marxe do tema especulativo, etnográfico e da funcionalidade do servizo e da propia instalación, poderíase converter nun museo ou ofrecer un tipo de estrutura compatíbel coa instalación actual”. Ademais, critica, en declaracións a este medio, “na cidade non hai unha verdadeira explotación do termalismo, que non se limita aos baños. O termalismo en Ourense hoxe en día é algo residual, case inexistente, sendo unha potencia mundial”.

 

A cara oculta do termalismo

 

O documentario Memoria na pedra, que se iniciou para poñer en valor este patrimonio, foi gañador do primeiro premio no VIII Certame de Curtas da Asociación Socio-Pedagóxica Galega (AS-PG). Non obstante, tamén se presentou no Festival de Ourense, no que foi descartado e, polo tanto, non se exhibiu.

 

[Podes ler a reportaxe íntegra no número 331 de Sermos Galiza, á venda na loxa e nos quiosques]