Quo Vadis Europa?

O 9 de xuño teremos unha nova cita coas urnas para decidir a composición do Parlamento Europeo e todo apunta a que asistiremos a unha medra xeneralizada das opcións de ultradereita. Un crecemento que causa alarma a medida que se vai confirmando nos comicios decorridos nos distintos países cando o que debería de preocupar son as causas que o provocan. Levamos décadas de políticas emanadas desde as institucións da UE que alimentan discursos racistas como o do "socialdemócrata" Josep Borrell, Mr. PESC, que chegou a afirmar que o resto do mundo é unha "xungla" que "podería invadir o xardín" que representa Europa. Un "xardín" escorado á dereita que vén de pechar un Pacto sobre Migración e Asilo que ofrece en bandexa argumentos a esa extrema dereita que di defender os valores do modo de vida europeo, fronte aos perigos que supón a chegada de poboación migrante. Desde logo, é moito máis doado apuntar a culpables externos dos problemas da sanidade pública ou da deterioración dos servizos sociais que recoñecer as consecuencias dunhas políticas que limitaron, até o estrangulamento, a capacidade dos estados para intervir nas súas economías deixando aos mercados definir as regras. Políticas que aplican entusiastas gobernos de dereitas ou "socialistas" indistintamente. Por iso, a profunda crise que padece a clase traballadora europea, e a perda de dereitos que as clases medias consideraban adquiridos, facilita a penetración dos discursos demagóxicos e de odio que prometen acabar cos culpables da situación con man dura, ante a falta de alternativas que representan as opcións políticas de sempre. Esa extrema dereita que xa goberna en países como Finlandia, Polonia, Letonia, Hungría ou Italia e cogoberna no caso de Suecia. Mais entra ou incrementa a súa presenza en cada vez máis parlamentos, como acaba de ocorrer en Portugal, onde o chega promete recuperar a outrora grandiosidade do país, afirmando os seus valores morais. O "milagre" portugués Unha grandiosidade que se torna nunha necesidade imperiosa cando a crise, maquillada, abate nos petos da clase traballadora. E é que resulta rechamante ler informes que falan do milagre económico portugués porque o seu PIB non deixa de medrar: en 2023, un 2,3% respecto de 2022, e ese ano, un 6,8% respecto de 2021. Claro que ese milagre económico nos fala de mercados, de beneficios empresariais, de riqueza en números macro. Mais o que non nos di é que, segundo a Oficina de Estratexia e Planificación do Ministerio de Traballo portugués, 56% das traballadoras e traballadores portugueses percibiron en 2022 un salario inferior a 1.000 euros ou que, segundo o INE portugués, nese ano 17% da poboación lusa estaba en risco de pobreza, preto de 1,78 millóns de persoas. Unha situación que se agravou ese ano cun IPC de 7,8%, máis outro 4,3% en 2023. Ante a falta de propostas alternativas para a clase traballadora medran as extremas dereitas Porén, a situación de Portugal non é única. En 2022 a inflación media anual nos países da UE foi de 9,2%, segundo datos de Eurostat, e case a metade do gasto medio dos fogares (47,1%), destinábase a vivenda, transporte e alimentación. Xunto a isto, 21,6% –95,3 millóns de persoas– estaba en risco de pobreza ou exclusión social. Ese mesmo ano, na grande Alemaña, aproximadamente unha de cada sete persoas –14,7 % da poboación, 12,2 millóns– estaba en risco de pobreza. Isto contrasta cos datos de desemprego. A taxa media de paro na UE era en 2022 de 6,1%. No cumio, con 12,9%, estaba o Estado español, mentres que Portugal tiña 6% e Alemaña, un 3%, o que confirma o nivel de precariedade ao que nos levaron as políticas comunitarias. Tambores de guerra A explicación da UE, e de todos e cada un dos gobernos europeos, a esta situación foi a guerra de Ucraína. A medida adoptada polo BCE foi a suba de tipos de xuros, que empobreceu máis as familias, e o resultado real foi o incremento desmesurado dos beneficios da banca, das empresas de alimentación ou das enerxéticas. Resultados que deixaron a poboación europea con cara de imbécil diante do calote do que acababa de ser vítima. O descontento social medra e, ante a falta de propostas alternativas para a clase traballadora, medran tamén as extremas dereitas. Os tambores de guerra da representante da dereita europea, Úrsula von der Leyen, pedindo que se incremente o gasto militar para enfrontar unha hipotética guerra cando as traballadoras e traballadores europeos libran a propia nos seus fogares para chegar a fin de mes semella unha loucura. Mais non deixa de ser, como fixo Rueda na Galiza hai apenas 15 días, o discurso do odio e do combate ao inimigo común para agochar as súas nefastas políticas e tentar aglutinar votos. A precampaña está lanzada.