Os efectos do cambio climático: que zonas da Galiza quedarían baixo o mar?

O quecemento global consiste nun aumento do efecto invernadoiro, isto é, un proceso ocorrido cando certos gases da atmosfera da Terra reteñen o calor. Estes gases deixan pasar a luz, porén reteñen a calor, como se dun invernadoiro se tratara. Cómpre destacar, que o discurso negacionista deste fenómeno afirma que o quecemento global existiu dende sempre debido a procesos naturais do noso planeta. Mais a comunidade científica xamais dixo o contrario, é certo que existen procesos naturais que contribúen a quentar a nosa atmosfera, o que porén levan décadas afirmando, e demostrando con datos científicos, é que a actividade humana aumentou este fenómeno a pasos axigantados.

A situación actual é alarmante xa que se estima que nos próximos quince anos superemos o aumento medio da temperatura de 1.5ºC con respecto ao nivel preindustrial. Un límite marcado nos Acordos de París no ano 2016, onde se os estados participantes comprometéronse a manter o quecemento global moi por debaixo dos 2ºC, preferiblemente nos 1.5ºC.

Este alarmante fenómeno, do que levamos sendo vítimas e causantes dende a Revolución Industrial, asóciase xeralmente co aumento das ondas de calor e consecuencias que estas supoñen. Mais as súas consecuencias non se limitan exclusivamente a este fenómenos.

O aumento do nivel do mar

O aumento da temperatura no planeta, compromete a integridade de elementos da natureza co que os galegos e as galegas estamos tan unidos, os mares e océanos. Os océanos son grandes receptores das temperaturas do planeta, estímase que os nosos océanos absorben máis do 90% do calor destes gases do efecto invernadoiro. A consecuencia directa disto é un aumento no nivel do mar que pon en perigo as nosas costas. Este aumento do nivel do mar está ligado a dous factores, que a súa vez están ligados co cambio climático global persistente.

1. A dilatación térmica. Cando a auga quentase expándese, isto provoca que ocupe máis espazo.

2. A diminución dos glaciares e os casquetes polares. Este factor é moito máis intuitivo co anterior. Cando expoñemos un bloque de xeo a elevadas temperaturas, a auga transfórmase pasando de estado sólido a estado líquido. Pois este proceso é o que ocorre nos glaciares e casquetes polares. O aumento da temperatura do planeta, acelera o seu desxeo que fai que a auga acumulada nestes únase aos mares e océanos.

Este suceso, non só ten consecuencias para a biodiversidade dos océanos, se non que pon en perigo os núcleos de poboación máis próximos a costa.

Que esperamos no futuro?

Non se sabe con exactitude canto pode subir o nivel do mar no futuro, todo son estimacións por parte dos expertos e expertas na materia. Estas estimacións fanse cos datos actuais partindo da premisa de que o quecemento global mantéñase no mesmo punto, mais o problema é que o quecemento aumenta progresivamente co paso dos anos, non se mantén ao mesmo nivel.

A investigadora da Universitat de les Illes Balears, Marta Isabel Marcos Moreno, sinala respecto ao nivel do mar que “dende finais do século XIX até agora producíronse incrementos de entre 15 e 20 centímetros, a maior parte nos últimos 30 anos”. Neste escenario de empeoramento do escenario nos últimos anos, un estudo revelado polo físico Manuel Vargas expón que o aumento do nivel do mar na Península aumentou a un ritmo de 1,6 milímetros por ano dende o ano 1948 até o 2019, mentres que dende este ano até a actualidade o nivel do mar aumentou anualmente en 2,8 milímetros. Ambas liñas de investigación reflicten que a situación, lonxe de mellorar, ou manternos na liña actual, tende a empeorar progresivamente co paso dos anos.

Marta Marcos sinala, cando se lle pregunta canto podería subir o nivel do mar a nivel global, que “nun escenario intermedio, cun aumento das emisións, a suba estaría entre os 80 centímetros e 1 metro, aproximadamente, para finais deste século, cunha incerteza de máis ou menos vinte centímetros”.

Se ben, un aumento dun metro no nivel do mar pode parecer insignificante, en palabras de Marta Marcos é “unha barbaridade” xa que sinala o feito de que “levamos 10.000 anos coas costas practicamente estáticas, todo o Holoceno, o que permitiu o desenvolvemento da civilización humana colonizando as costas”.

Como afecta a suba do nivel do mar á costa galega?

Cos datos que aporta Climate Central no relativo á suba do nivel do mar, hai unha cartografía que axuda a visualizar como afectaría ás nosas costas este fenómeno. Así se pode observar como afectaría ás cidades costeiras da Galiza un aumento dun metro do nivel do mar, que estímase ocorrería a finais do presente século.

Para o caso da cidade da Coruña, as zonas azuis representan as conquistas do mar ao continente. Neste caso, a finais de século, unha gran parte do porto da cidade, así como o paseo marítimo quedaría baixo dominio do mar, con todas as implicacións urbanísticas que iso implicaría.

Na ría de Arousa, aquí vese como este aumento do nivel do mar, deixaría a Barbanza sen o Parque Natural das Dunas de Corrubedo. Do mesmo xeito, deixaría grandes estragos na localidade de Vilagarcía de Arousa. Na península do Grove tamén se verían graves consecuencias, e unha vítima especial desta rexión sería a praia da Lanzada.

A cidade de Vigo tampouco se libraría desta crecida do nivel do mar, e como se ve na imaxe sería unha das maiores perxudicadas, deixando especialmente dañado o barrio de Bouzas. Non sería o único mal parado, xa que practicamente na súa maioría veríase afectada toda a primeira liña de litoral, o que incluiría o centro comercial A Laxe, o club naútico e o porto da cidade.

Para o caso de Ferrol, exporíanse ao perigo tanto o porto, coma o seu célebre estaleiro e a praia de Caranza, por non falar que Couto quedaría totalmente conquistado polo mar. Precisamente a fachada occidental do pais, que corresponde maioritariamente co litoral, é o espazo que maior densidade de poboación contén.

Como amosa o mapa de densidade da poboación, son precisamente as comarcas cunha maior densidade de poboación as que teñen un maior risco ante a subida do nivel do mar. Isto fai, que a problemática do aumento do nivel do mar sexa especialmente perigoso para os galegos e as galegas.