Augas da Galiza non dá prazos para a reversión dos saltos de Ponte Inferno, Güimil, Castellana e Fervenzas
Os expedientes de reversión das explotacións hidroeléctricas dos saltos de Ponte Inferno, no río Verdugo, de Güimil, no Lambre, da Castellana, no Mandeo, e de Fervenzas, no Vexo, están na fase de información de compatibilidade co plan hidrolóxico da bacía, segundo revelou na comisión de economía do Parlamento galego a directora de Augas da Galiza, María Gutiérrez López a unha pregunta do deputado Francisco Casal, do grupo mixto.
A directora de Augas da Galiza, que administra a demarcación Galiza Costa, non detallou os prazos nos que esa reversión se producirá, malia que as concesións caducaron hai anos: Fervenzas, no 2010; Güimil (2012), Castellana (2016) e Ponte Inferno (2017). Tampouco explicou se algunha das empresas concesionarias tiña presentado alegacións desde que se iniciaron os expedientes.
Despois de que durante a pasada lexislatura e a actual, o BNG instara á Xunta a contemplar a posibilidade de recuperar os aproveitamentos hidráulicos que van caducando, e dunha ILP presentada pola CIG, a interpelación de Francisco Casal serviu para poñer de manifesto a lentitude do procedemento. “A norma fixa en 18 meses o prazo para resolver, pero a realidade, non só na Galiza senón en todo o Estado, é que a tramitación leva entre tres e seis anos. Porén, os procedementos nos que as empresas concesionarias pretenden renovar si que se axilizan”, dixo o deputado, e puxo como exemplo das facilidades que atopan as eléctricas o caso dos Peares, “no que cunha simple ampliación de potencia de apenas dez megavatios, a concesión renovouse por 50 anos máis”.
As competencias de Augas da Galiza
Gutiérrez relatou as tres opcións que contempla a lei cando se inicia un proceso de reversión: eliminar o obstáculo e restituír os terreos ocupados; conservar parte por interese patrimonial ou ambiental; e conservar a presa e continuar a explotación hidrolóxica. Esas tres posibilidades son as que se están a analizar nos catro casos que competen a Augas de Galiza. “É a fase máis delicada do procedemento. De aí sairá unha proposta para o futuro de cada aproveitamento. Imos caso por caso. Non pode haber unha pauta xeral. Do que se trata é de que a explotación reverta no interese público e lograr unha rendibilidade social, patrimonial ou ambiental”.
María Gutiérrez apuntou como exemplo a xestión dun aproveitamento en Caldas de Reis, que se construíu como obra pública, o concesionario paga un canon e parte reverte nos concellos de Caldas, Cuntis e Moraña: case 400.000 euros a repartir entre os tres no ano 2018.
Unha proposta de xestión: comunidades enerxéticas locais
O deputado de En Marea rematou lembrando que o salto de Güimil fora “expropiado” á familia de José Miñones, empresario da Costa da Morte asasinado na Coruña despois do golpe do 36, en beneficio de Pedro Barrié de la Maza, antes de que o banqueiro constituíra Fenosa. A concesión dese salto, de 1929, chegou até 2012 en mans de Gas Natural, a antecedente de Naturgy.