"Se a regra doe tanto e non che deixa facer unha vida corrente é que algo pasa”
A endometriose é unha enfermidade ocasionada pola proliferación de nódulos de tecido uterino fóra da súa matriz, en lugares como os ovarios, as trompas de Falopio, os intestinos e demais partes do corpo. Esta doenza, que afecta a 60.000 mulleres galegas, está caracterizada por unha intensa dor que nos casos máis graves resulta incapacitante. Sermos Galiza conversa con Cristina Fernández, presidenta da asociación de mulleres con endometriose (querENDO), sobre a atención sanitaria que reciben as afectadas e sobre a súa falta de investigación médica.
A asociación vén de renovar a directiva e vostede é a nova presidenta, cales son os retos á fronte do cargo?
A renovación fíxose porque desde a asociación entendemos que estamos nunha carreira de fondo e por relevos. Os retos non cambian con ela, seguen sendo os mesmos que na pasada época. Queremos que as rapazas se decaten de que a dor da regra non é normal, se doe tanto e non che deixa facer unha vida corrente é que algo pasa. Tamén loitamos pola creación das unidades multidisciplinares, a formación específica de médicos e que se nos diagnostique a enfermidade.
En que consisten esas unidades que menciona? Que outras demandas fan ao Sergas?
As unidades multidisciplinares son necesarias para dar un tratamento máis específico á endometriose e a todo o que esta ocasiona. Unha vez diagnosticada a enfermidade queremos que sexa sempre o mesmo xinecólogo o que nos trate e que non nos deriven dun a outro. Tamén solicitamos a existencia dun persoal cualificado que nos axude cos problemas derivados dela: un enfermeiro, un fisioterapeuta, un psicólogo, un internista, etc.
Hai mulleres que teñen que coller a baixa laboral porque morren da dor e están tomando estupefacientes e tratamentos moi fortes
A maiores demandamos o financiamento dos tratamentos hormonais aos que estamos suxeitas. Moitas veces, os analxésicos e os antiinflamatorios non solucionan o problema e temos que tomar a pílula. Estas pagámolas nós, xa que só hai unha que está subvencionada, e algunhas custan sobre 53 euros todos os meses, unha cantidade bastante importante.
As cifras de mulleres diagnosticadas por endometriose, na Galiza, sitúanse nos 60.000 casos. A que deben de facer fronte as afectadas?
A enfermidade varía dependendo do grao que se teña. Se este é baixo, é posíbel que cun tratamento hormonal poidas facer unha vida máis ou menos normal. Se é alto, as enfermas sofren unha dor totalmente incapacitante nos días da regra e, nos casos máis graves, todos os días do mes.
Dentro da asociación hai mulleres que teñen que coller a baixa laboral porque morren da dor e están tomando estupefacientes e tratamentos moi fortes. A maior parte das afectadas con este grao avanzado acaban sendo derivadas a psiquiatría, xa que non é fácil levar isto coas idades que temos. A endometriose, no dia a día, é tremenda e desesperante. Somos mulleres novas que estamos afeitas a levar unha vida activa e, de súpeto, temos unha dor que non nos deixa facer absolutamente nada.
Está suficientemente investigada e divulgada a endometriose?
Se os homes sufrisen esta enfermidade si que se faría un diagnóstico máis exhaustivo
Rotundamente non. Hai moi pouca xente que saiba o que é. Moitas pacientes explican que teñen quistes ou nódulos pero non fan referencia a que sofren endometriose. Isto é porque a enfermidade non se lles diagnostica e o tratamento aplícaselles igual. Queremos que se nos diagnostique. Que se nos dea un informe dicindo que temos endometriose. Isto é importante xa que non é o mesmo chamar o teu xefe por unha dor de regra que explicarlle que sofres unha doenza que non che deixa moverte da cama.
Son, as mulleres con esta enfermidade, unhas das principais afectadas pola visión androcentrista da medicina?
Totalmente. É algo que temos moi claro desde a asociación. A dor da regra está tan normalizada na sociedade que os médicos prescríbennos antiinflamatorios ou tratamentos hormonais sen maior importancia, sen pararse a facernos probas. Evidentemente, se os homes sufrisen esta enfermidade si que se faría un diagnóstico máis exhaustivo.
Recentemente saíu a nova de que no HULA (Hospital Universitario Lucus Augusti) existe unha lista de espera para a unidade de tratamento da disfunción eréctil. Nos consideramos que a existencia desta consulta é marabillosa, pero as mulleres con endometriose non temos unha unidade específica neste hospital e somos 60.000 afectadas en total. Por que non se nos escoita? Por que non se nos fan as probas adecuadas para o diagnóstico? Pois porque somos mulleres.