A tres días da primavera

Que mellor que un paseo pola beira dun río para dar a benvida á primavera? E se un dos ríos leva o nome dunha das aves representa a chegada da esperada estación das flores? Achegámonos até o concello de Ames, para facer un pequeno roteriro e pór en forma as pernas para vindeiras andainas máis rigorosas. Un roteiro circular, de pouco máis de cinco quilómetros, que apenas ten dificultade e percorre o río Tambre e un dos afluentes, o rego da Andoriña. Paseo que permite achegarse ás diferentes paisaxes e á fauna e á flora que acollen, así como ao patrimonio cultural e relixioso, que coas respectivas paradas poderemos facer nunhas dúas horas. Andando que é xerundio Partimos e regresamos desde a área fluvial de Tapia, que nestas datas é un lugar tranquilo e silencioso pero que no verán acolle a multitude de persoas que van gozar do río e refrescarse nas súas augas. Comezamos camiñando á beira do río Tambre, un dos máis caudalosos do noso país e o terceiro en lonxitude con 125 quilómetros. No primeiro treito a paisaxe é a do bosque de ribeira galego nas súas diferentes expresións, simples ringleiras de ameneiros, freixos e outras árbores e arbustos de ribeira así como pequenas carballeiras. Fronte a este lugar temos unha fermosa insua que por estas datas está chea de flores como marteliños e primaveras e onde no verán a súa sombra acolle a bañistas e multitude de libeliñas e cabaliños do demo. O roteiro, por certo, está moi ben sinalada e non hai posibilidade de perderse, son sendas de pescadores e por momentos anacos de estradas secundarias sen apenas tráfico. As agras de Alvacora Seguindo as indicacións deixamos o río e collemos un pequeno camiño asfaltado que nos leva até a capela da Madalena e a Fonte Santa, que ten un manancial de auga baixo un altar no que hai numerosas ofrendas. Ao pé da fonte e do cruceiro, tal e como sucederá noutras paradas, hai un panel informativo sobre as construcións relixiosas adxacentes. Seica desde hai moitos anos a veciñanza acode para lavar aquelas partes do corpo na que teñen algunha doenza, fano con panos que logo van tender nos arredores como agradecemento á Virxe. Desde ese lugar, se miramos cara ao río, podemos observar unha extensa chaira de inundación que cando hai grandes enchentes cobre de auga por completo as terras. Ese adubo gratuíto é o motivo da fertilidade do val e que a herba ou o millo medren tan vizosos. No panel infórmannos tamén sobre o sistema de organización tradicional da agricultura do lugar, as agras, e explican como era o seu funcionamento, e das que podemos ver desde alí, a agra de Alvacora aos nosos pés e a agra de Vilacova da outra banda do río. Deixamos o conxunto relixioso e collemos unha corredoira entre as chamadas de varias aves, que como nós están recibindo a primavera. Seguimos un caneiro que nos vai levar de cheo ao rego da Andoriña, tributario do Tambre, que baixa encaixoado e rodeado de árbores que producen un ambiente sombrío e húmido, lugar idóneo para que medren multitude de fieitos ás beiras do camiño ou nos muíños que están ao pé do rego. Pasamos tamén ao carón dunha das murallas defensivas do castro de Piñeiro. O camiño lévanos de cheo a un banco cun muíño á súa beira, lugar ideal para sentar e descansar un anaquiño e se nos presta fechar os ollos e abrir as orellas, escoitaremos o "pim-pim", da pimpín, o "chi-chi-pan" do ferreiro real... cantos chíos somos quen de recoñecer? No panel que está á beira do banco infórmannos nesta ocasión sobre a importancia, usos e partes dos muíños e sobre o castro de Piñeiro, un dos máis grandes do Val da Maia. A verdade é que non é difícil imaxinarse unha cultura antiga asentada e levando adiante as súas tarefas cotiás nese idílico espazo. O Priorado de San Mamede Proseguimos. Chegamos novamente a unha pista asfaltada que atravesa parte do lugar de Rúa que nos vai levar ao Priorado de San Mamede, conxunto que reúne unha igrexa, un antigo convento convertido hoxe en casa de turismo rural e un hórreo de grandes dimensións. Recíbenos o recendo doce de varios loureiros reais en flor a modo de benvida. Outro panel fálanos do Priorado de San Mamede de Piñeiro, que data do século XII e segundo documentos composteláns, era un mosteiro beneditino que cumpría a función de granxa que abastecía a San Martiño Pinario ao tempo que servía de casa correccional para os monxes de Santiago de Compostela. Informa tamén sobre o hórreo de 17 metros mais que lamentabelmente está a caer. Conflúen nel dúas tipoloxías de construción, a de tipo fisterrá, así como a correspondente aos hórreos de tipo maián. Apórtase tamén abondosa información sobre as partes do hórreo, nomenclatura e a simboloxía que non imos desvelar, facer spolier, din agora, para poder descubrilo in situ. A Devesa de Sequeiros é unha reliquia da paisaxe que en tempos dominou o noso país Antes de proseguir queremos chamar a atención sobre outro elemento patrimonial ben interesante que ás veces semella de segunda categoría pero esencial para a vida naquela época. Desde a igrexa podemos observar unha grande poza de rega, hoxe baleira e chea de herbas, que sería de interese recuperar como parte do conxunto patrimonial, cumprindo a dupla función de dar vida a unha construción senlleira e ao tempo servir de refuxio e bebedoiro a multitude de fauna salvaxe. Algo que non é incompatíbel. Baixamos por un camiño cara a unha fraga á que accedemos cruzando un fermoso túnel de loureiros que os días de sol crean un artístico dosel de luces e sombras. É a Devesa de Sequeiros, unha reliquia da paisaxe que en tempos dominou o noso país e hoxe fica relegada a pequenas manchas como esta. Carballos, acivros, castiñeiros e outras especies que ir descubrindo e que acollen multitude de especies. Rematan as árbores e damos cunha pista de terra e collemos á esquerda, imos xa de volta. Levamos en todo momento o río Tambre á nosa dereita acompañándoo na súa viaxe cara o mar. Atravesaremos agras e pequenas plantacións de castiñeiros das que irán saíndo aves, xílgaros e estorniños e multitude de bolboretas que aproveitan os espazos abertos para tomar o sol e alimentarse. Sen dúbida xa é primavera.