Curso de horta na casa: cultivar desde a semente

Esta lección afonda nas vantaxes e inconvenientes de iniciar o ciclo desde cero, cultivando desde a propia semente. Sen dúbida ningunha, este proceso será moi beneficioso para o horto, por moitos motivos, principalmente porque aumentará o noso apego e involucración nel, debido a que teremos que dedicarlle máis tempo que no caso de usar plantón. Grazas a empregar sementes e a xermolar os nosos propios cultivos, seremos moito máis autosuficientes ano tras ano, sen ter que depender continuamente de mercar plantóns ou sementes, xa que, dun ano para outro, sempre aproveitaremos algúns cultivos para recoller sementes e gardalas con vista na seguinte tempada. Outra das vantaxes de usar sementes, fronte ao plantón, é que poderemos ir seleccionando nós as variedades das que máis gostemos. Recoméndase sempre conservar e usar variedades locais, xa que estas están máis habituadas e preparadas para medrar e adaptarse ás condicións climáticas da zona, do solo etc. Deste modo, se atopamos unha variedade que nos gusta e coa que estamos moi satisfeitos, poderemos seguila conservando e plantando en anos sucesivos. A ter en conta O primeiro que debemos de ter en conta sobre usar sementes é que precisaremos dedicar máis tempo ao horto que mercando directamente o plantón, polo que cumprirá atender os sementeiros case a diario para darlles a humidade suficiente e para observar as súas necesidades. Outro aspecto importante a ter en conta é a planificación, xa que a diferenza do plantón, que está dispoñíbel en calquera momento en calquera mercado ou tenda de agro, as sementes precisan varios días ou semanas para xerminar e medrar o suficiente como para transplantalas, polo que debemos ir planificando os sementeiros para estar provistos de sementes e plantóns toda a tempada. Isto quere dicir que, por exemplo, se consumimos unha leituga á semana, deberemos facer un semilleiro acorde ás nosas necesidades para non xuntarnos con 30 leitugas que medren todas ao mesmo tempo, senón que debemos ir espaciando a xerminación e transplantado para que vaian medrando escalonadamente. Outra cuestión a valorar é o espazo que temos para estabelecer os sementeiros, xa que precisarán auga, luz e certo confort térmico para medrar. Para isto tamén poderemos fabricar pequenos invernadoiros con garrafas ou plásticos coa finalidade de dar máis calor e reter a humidade. Onde xerminar? Dependendo do tipo de cultivo e do tipo de semente precisará unhas condicións ou outras, en calquera guía ou incluso na propia tenda ou mercado no que consigas a semente por primeira vez poderás consultar as necesidades concretas de cada especie. Algúns cultivos como as cenorias ou os ravos seméntanse directamente no terreo ou no bancal, mais a maioría de sementes como leitugas, tomates, cabaciñas, repolos... precisan primeiro ser sementados en semilleiros e unha vez medrados pasar para un testo, bancal ou un terreo definitivo. Como vimos xa en números anteriores, son moitos os recipientes que podemos empregar para xerminar as nosas sementes, desde recipientes mercados para tal efecto até bandexas de plástico, botellas recicladas, cartóns de leite, latas etc. O único que debemos ter en conta é que teña buracos -ou que se poidan facer- na parte inferior para permitir drenar a auga sobrante. O substrato É importante que utilicemos un bo substrato, e que este sexa solto e acolchado, xa que nun substrato amazocado e sen aire é difícil que cheguen a xerminar e enraizar correctamente as nosas sementes. Tamén podemos mesturar o substrato con turba ou con compost para engadir nutrientes que faciliten o crecemento dos cultivos. Debemos controlar perfectamente a humidade dos sementeiros, xa que é preciso que estean continuamente húmidos para que as sementes cheguen a xerminar. Debemos humedecelos con moito tino, axudándonos dun pulverizador, xa que de usar unha regadeira ou chorro de auga moi directo correremos o risco de desenterrar as sementes. Tamén é moi importante que etiquetemos cun carteliño ou anaco de papel os sementeiros, xa que é moi sinxelo esquecerse de que cultivo ou variedade plantamos en cada un, e despois non seremos quen de distinguilos até que medren moito. Como gardar sementes dun ano para outro? Unha das cuestións básicas de plantar a través de semente, en lugar de plantón, é que poidamos ser autosuficientes e non ter que depender cada tempada de mercar sementes ou plantón a terceiros. Polo que dun ano para outro deberemos aproveitar algúns cultivos para sacarlles as sementes e gardalas para a seguinte tempada. Como extraer as sementes? Dependendo do tipo de cultivo poderemos extraer as sementes dunha maneira ou doutra. Por exemplo, nas leitugas hai que agardar a que espigue e bote a flor na cal posteriormente se poderán atopar as sementes, cando a leituga florece as follas adoitan pórse murchas, duras e amarelentas, polo que non poderemos comer a leituga. É dicir "sacrificarase" ese cultivo para poder extraer as sementes. Isto non é un problema xa que cada leituga vai proporcionar moitísimas sementes, polo que cun ou dous exemplares xa dará para gardar moitas sementes. Cómpre sempre escoller o cultivo máis san e forte para desta maneira realizar a selección natural das sementes que potencialmente darán mellores e maiores cultivos. Non debemos caer na tentación de colleitar os mellores exemplares e deixar os máis cativos e débiles para coller as sementes. Algunhas sementes dalgúns cultivos como cabaciña, froitas, tomates etc. debido a que veñen dun medio moi húmido poden ser máis difíciles de secar e con - servar sen que podrezan. Trataremos de ter coidado con elas e de gardalas nun lugar fresco, seco e escuro para que vaian secando pouco a pouco sen podrecer (poden cheirar mal mentres non secan de todo). Para apañar as sementes cómpre agardar a que estean completa - mente maduras. Se as extraemos cando aínda se están a formar, non servirán para cultivar. Recolleitar sementes pode ser un traballo laborioso, xa que dependendo do tipo de cultivo será máis sinxelo ou máis complexo extraelas. Por exemplo, as fabas ou chícharos son sinxelos de extraer e de secar, debido ao seu tamaño e características, mais outras sementes como as de cenorias ou de tomate, que son moi pequenas, poden dar moito máis traballo. É moi importante secar ben as sementes antes de proceder a gardalas, pois do contrario podre - cerán e perderemos todo o traballo realizado. Antes de gardalas, poderemos comprobar o seu estado cravando a unlla, para saber se están duras e secas ou se, pola contra, aínda están brandiñas e, por tanto, verdes e húmidas. Unha vez completamente secas procederemos a gardalas en sobres de papel ou bolsiñas de plástico con zip, e a etiquetalas indicando a variedade, a data de recollida e o lugar de procedencia. Xa estamos listas para a seguinte tempada!