A Coruña tras a Ronda de Outeiro

ACoruña é unha cidade punteira a nivel turístico e que resoa a nivel internacional. Moitas zonas da cidade xa son imaxes recorrentes de revistas e postais, pero, que agocha a cidade máis alá do clásico? O número 274 da Ronda de Outeiro, no barrio de Agra do Orzán, foi o primeiro lugar onde vivín lonxe -relativamente, claro- de Lugo. Marchei alí aos 18 anos desde a lucense Ronda do Carme para estudar a carreira de Turismo por terras herculinas. Vivín despois en moitos lugares (na Avenida Gran Canaria, en Italia, en 2 casas en Londres, en 4 pisos en Santiago, en Francia, de novo en Italia, en Alemaña, de novo en Francia…) pero gardarei sempre con intensidade a lembranza dese primeiro lugar fóra de Lugo no que residín. Foron dous anos atravesando o barrio e a Cidade Xardín para ir cada día ás clases (daquelas a facultade estaba en Riazor), dous anos gozando do ambiente popular e multicultural da rúa Barcelona, dous anos descubrindo o que co tempo sería un dos meus "lugares do mundo". Namorei da Agra do Orzán, un dos barrios máis densamente poboados do Estado e a zona máis habitada da Coruña (algunhas referencias din que aproximadamente 30.000 residentes). Namorei dun barrio como no meu Lugo poden ser A Milagrosa ou a Piringalla. Lugares con identidade, con forza, con alma. Pero co tempo namorei tamén da contorna, do máis alá, do que atopamos tras a "muralla" que é a Ronda de Outeiro... unha zona que é para min unha das mellores e máis fermosas Coruñas. Levo moitos anos guiando na cidade herculina, de feito foi nela onde guiei por primeira vez... nas prácticas da carreira, no plan "Descubrir A Coruña" que daquela dirixían os meus profes favoritos da facultade: Mavi Lezcano e Carlos Rodríguez. Pero o pasado 16 de outubro foi a primeira vez que organicei, como autónomo, como profesional independente, un paseo guiado no concello coruñés... #ACoruñaMenosCoñecida. Nada menos que 132 persoas asistiron ao paseo máis numeroso que guiei até o día de hoxe, un tipo de grupo nada habitual para min (só 4 ou 5 veces guiei para agrupacións dun aproximado centenar) pero que non obstante respondeu de maneira excelente. Tal e como sucedera nos outros paseos deste "volume" converteuse nunha ocasión festiva, de encontro, social e lúdica. Comezamos o paseo moi perto dese outro piso coruñés no que vivín (Avenida Gran Canaria nº 1)... comezamos na Praza da Tolerancia. Un lugar cun nome que de por si evoca tantas cousas positivas e coas que me identifico. E por onde camiñamos? Tras a Ronda de Outeiro. Por ese espazo máxico cheo do futuro que case todas as cidades desexan... zonas abertas, zonas con esencia rural, zonas onde, sen saír da cidade, nos sintamos libres. Nun momento do paseo pedinlle á xente que levantasen a man todas aquelas persoas que nunca antes pasearan por estas zonas, e... sabedes cantos a levantaron? Máis da metade. Nun grupo no que había ampla maioría de coruñesas e coruñeses. É isto exclusivo da Coruña? Para nada, así sucede en case todas as cidades... nos últimos anos, quizais ou moi probabelmente influídos polos perímetros da pandemia, fomos descubrindo as nosas contornas... pero antes, pouco ou moi pouco. Este noroeste coruñés, o de Visma (por certo antigo concello de Oza ata 1912), o do Parque de Bens, o do Portiño... unha das zonas máis panorámicas e fermosas da cidade, non foi descuberto polas maiorías até os últimos 10-20 anos. Quizais coñecían máis estas zonas as persoas de barrios veciños, pero o resto... moi pouco. Hoxe en día zonas que foron vertedoiro convertéronse en parque (o de Bens), zonas que estaban abandonadas pasaron a seren hortos urbanos... e, sobre todo, en grandes paseos accesíbeis para todo o mundo. Este itinerario, que non chega aos 10 quilómetros en total, permite evadirnos da gran cidade estando sempre a tiro de pedra se queremos volver. Non se precisa coche. E, para rematar de modo insuperábel... regreso pola beira do mar, polo Portiño, ese antigo porto romano que foi e segue sendo punto de peregrinaxe para coruñeses e visitantes. Algúns datos para gardar: —Cidade Escolar: En 1947 inauguráronse os seus primeiros edificios nesta zona próxima a Riazor. Escola de Maxisterio, Instituto de Ensino Medio, Escola de Comercio, Escola de Náutica... un proxecto do arquitecto Antonio Tenreiro. —Agra do Orzán: No seu medio quilómetro cadrado de extensión habita máis da décima parte da poboación da cidade. O seu maior punto de inflexión foi o "Plan de Aliñacións” do 1948 e posterior desenvolvemento urbanístico ata os anos 70. —San Pedro de Visma: É unha parroquia costeira que se estende desde o límite do concello con Arteixo ata áreas hoxe urbanas como Riazor ou a Cidade Xardín. Conserva as históricas aldeas de Bens, Nostián e O Portiño. —Parque de Bens: Foi inaugurado en xuño do 2021 sobre o antigo vertedoiro da cidade, que se derrubara no 1996 causando a morte dun veciño do Portiño. Conta cunha extensión de 600.000 metros cadrados. —O Portiño: Porto xa utilizado no seu día polos romanos, onde aínda quedan restos dunha igrexa paleocristiá, e historias dunha fuxida frustrada en marzo do 1937, na represión. —Labañou: a orixe do barrio está nas vivendas de pescadores que habitaban a zona. O seu gran punto de inflexión foi nos anos 60, cando o arquitecto Juan González Cebrián desenvolveu varios grupos de vivendas. —Os Rosais: situado ao pé do Monte de San Pedro, a súa ordenación comezouse nos anos 70. Aínda así, non foi ata xa entrados os anos 90 cando comezou a desenvolverse e construírse de modo notábel.