Afectan á saúde os cambios de hora? Isto é o que opina a comunidade científica

A próxima fin de semana, a última de marzo, comezará o horario de verán.
Un estudo da USC cuestiona os efectos do cambio de hora sobre a saúde das persoas, mentres que expertos agrupados na Alianza Internacional polos Horarios Naturais sinalan a un aumento probábel de risco de cancro e outras enfermidades. 

Os investigadores da Universidade de Santiago de Compostela (USC), Jorge Mira, e da Universidade de Sevilla, José María Martín Olalla, cuestionaron os efectos nocivos do cambio horario após analizar os 13 artigos máis citados neste campo, por basearse en “mostras analíticas insuficientes”.

Así o trasladou a universidade galega nun comunicado no que os profesores destacaron que estes estudos poderían xerar unha “alarma innecesaria”, ao estar sustentados en análises estatísticas con números de casos reducidos, o que fai aumentar a marxe de erro no resultado final.

En concreto, o artigo “Sesgo do tamaño da mostra na avaliación empírica dos riscos agudos asociados ás transicións do horario de verán”, publicado na revista Chronobiology international, aborda a metodoloxía utilizada en oito artigos que miden a influencia do cambio de hora en infartos de miocardio e en isquemias; e outros cinco traballos que o fan en base a datos de accidentes de tráfico e en admisións a urxencias por traumatismos.

Segundo explicaron os investigadores, a incidencia dos riscos asociados ao cambio de hora de primavera limítase a 5% mentres que para o outono non se detectan incrementos asociados.

Ademais, matizou Martín Olalla que “practicar o cambio de hora axudou a non adiantar os horarios de inverno, algo que se demanda por parte de profesionais de Medicamento e especialistas en fisioloxía, porque en si mesmo implica unha mellora en cuestións sociais e de saúde”.

Tamén, engadiu Jorge Mira que na latitude galega “temos amenceres temperáns no verán e tardíos no inverno”, polo que o cambio horario é “unha forma de ligar o inicio da xornada laboral co amencer”.

Hora natural permanente

Pola súa parte, a Alianza Internacional polos Horarios Naturais (IANT), integrada por un grupo de expertos e activistas da saúde do tempo e de ONG, entre os que figuran cronobiólogos, neurocientíficos e economistas, comezaron unha campaña nas redes sociais para “concienciar” a cidadanía sobre os efectos negativos que os cambios de hora e a adhesión a zonas horarias incorrectas teñen para a saúde e para a economía.

“Defendemos o uso dunha hora natural permanente e global, a través da adopción de fusos horarios xeograficamente apropiados”, afirman desde a IANT. “A historia e a crecente evidencia científica mostra que isto é esencial para a saúde, a seguridade, a educación, o traballo, a economía, o medio ambiente e os dereitos humanos”, engaden.

Durante os últimos trinta anos cada vez máis estudos e publicacións científicas demostraron os impactos negativos de vivir na zona horaria incorrecta en termos de aforro enerxético, de risco de cancro e doutras enfermidades, de rendemento das persoas traballadoras e estudantes ou o PIB, entre outros aspectos”, aseguran os expertos que forman parte da IANT.

A IANT propón dividir Europa en catro grandes zonas horarias: a de Azores (que incluiría Irlanda e Portugal), a do oeste europeo (na que se integrarían a Galiza, España, Francia, Reino Unido, Bélxica e Países Baixos), a de Europa central (que correspondería a Alemaña, Italia, Suecia, Polonia e Grecia, entre outros) e a zona horaria de Moscova.

Proposta de zonas horarias permanentes. (Foto: Barcelona Time Use Initiative for a Healthy Society)