O Goberno galego dedicará este ano 1.561 millóns de euros a pagar 11% da súa débeda

A Xunta da Galiza destina no seu orzamento de 2023 máis de 1.561 millóns de euros para facer fronte as súas débedas. Neste sentido, as contas públicas aclaran que 1.306,4 millóns de euros están dedicados á amortización de débeda pública, 110,3 millóns de euros a pago de xuros con entidades bancarias, investidores privados e o Estado e 144,3 millóns de euros a facer fronte aos compromisos financeiros derivados das actuacións executadas mediante a formula da colaboración público-privada. Precisamente, todos estes conceptos presentan un significado aumento en relación ao pasado exercicio. A suba dos tipos de xuro provocada polo política monetaria impulsada polo Banco Central Europeo (BCE) déixase notar no sector público. Neste sentido, o Goberno galego prevé nos seus orzamentos un incremento nos custos dos xuros para esta anualidade de 49,1% en relación co anterior exercicio, destinando a este concepto nas contas públicas 110,3 millóns de euros, o que representa 36 millóns máis que en 2022. Porén, os xuros da débeda pública son diferentes, en función da súa dependencia do sistema financeiro ou do Fondo de Liquidez Autonómica (FLA) aberto polo Estado español en 2012. 34% máis de xuros A Galiza pagou nos dous primeiros meses do ano pola súa débeda pública 34% máis que no mesmo período do ano pasado. Segundo os datos achegados pola Intervención Xeral da Administración do Estado (IGAE) do Ministerio de Facenda para xaneiro e febreiro de 2023, últimos meses con cifras, os tipos asociados á débeda bancaria e ao FLA duplican os de 2022 e son, de media, perto de 20 veces superiores a 2021. Asemade, o IGAE sinala que os xuros situáronse ao comezo desta anualidade en 3,2%, fronte a 1,6% do ano anterior e 0,1% de 2021, se ben se dá por seguro un aumento constante ao longo do ano, á vista dos sinais chegados desde o BCE. O informe da AFI A consultora Analistas Financeiros Internacionais (AFI) fixo público na xornada de onte un informe sobre o custo do financiamento das débedas das Administracións. No mesmo, advirte dos problemas que van enfrontar os Gobernos autonómicos á hora de acometer novas operacións de crédito para facer fronte ás necesidades adicionais de financiamento, for para facer fronte ao déficit, sexa para facer fronte aos vencementos dos créditos contraídos. Neste sentido, o conselleiro de Facenda da Xunta da Galiza estima para esta anualidade un déficit próximo a 189 millóns de euros e prevé refinanciar débeda por unha contía de 223 millóns. A débeda pública galega fechou 2022 en 11.977 millóns. Segundo as cifras achegadas pola Contabilidade Nacional sobre as finanzas autonómicas de 2022, publicadas o 30 de marzo pola IGAE e a actualización da estatística realizada ao día seguinte polo Banco de España, trátase da contía máis alta de toda a serie histórica, comezada en 2004, só superada polos números do segundo trimestre de 2021. Neste sentido, a débeda real final situouse 83 millóns de euros por baixo das proxección das contas públicas deste ano. A Xunta da Galiza prevé que a débeda pública se incremente en 273 millóns de euros para 2023. A este respecto, o informe económico-financeiro da Lei de orzamentos de 2023 recolle que “o nivel de débeda pública (calculada segundo o procedemento de déficit excesivo), a finais do ano 2021, como se ten sinalado na parte de débeda, alcanzou o importe de 11.715,2 millóns de euros e prevese que a finais do ano 2022 sexa de 11.984 millóns, e para 2023 a previsión, coherente co orzamento que se presenta, é de que remate o dito ano nos 12.250 millóns, que suporá un incremento da mesma de 266 millóns”. Colaboración público-privada O Goberno galego debe, a maiores, 2.050 millóns de euros correspondentes a diversas actuacións financiadas pola modalidade de colaboración público-privada. Precisamente, esta fórmula, moi criticada polas forzas da oposición, responde ao obxectivo de non computar a efectos contábeis como débeda pública diversos investimentos do Goberno galego. Concretamente, nesta anualidade, fará fronte por este concepto a pagos por unha contía de 144,3 millóns de euros. Hospital Álvaro Cunqueiro As débedas da Xunta da Galiza derivadas da colaboración público-privada correspóndense co Hospital Álvaro Cunqueiro de Vigo, a autovía da Costa da Morte, a autoestrada AG-56 entre Compostela e Brión, a vía de alta capacidade de unión entre a autoestrada A-52 e a fronteira portuguesa e as vías rápidas do Salnés e do Barbanza. Así, por exemplo, os compromisos de pago do Goberno galego coa concesionaria do Álvaro Cunqueiro alónganse até o ano 2035, ficando por pagar 841 millóns de euros. O endebedamento da Administración galega coas construtoras adxudicatarias das diferentes vías de comunicación sinaladas é de 1.208 millóns de euros: 231 millóns correspóndense coas obras da AG-56, 110 millóns coas obras da vía rápida do Salnés, 220 millóns coas obras da vía rápida do Barbanza, 166 millóns coas obras da vía de alta capacidade de unión entre a autoestrada A-52 e a fronteira portuguesa e 478 millóns coas obras da autovía da Costa da Morte. A Xunta endebedou a poboación en 10.073 millóns de euros desde 2009 A débeda pública non deixou de medrar na Galiza desde a chegada á Presidencia da Xunta de Alberto Núñez Feixoo no ano 2009. Se á volta de 2008 situouse en 3.954 millóns, representou 6,80% do PIB e significou unha carga para cada galega e galego de 1.429 euros, 14 anos máis tarde alcanzou os 11.977 millóns, significou 20,1% do PIB e anotou unha contía de 4.213 euros por habitante. Así, segundo os datos fornecidos polo Goberno galego, os Executivos de Núñez Feixoo xeraron na Galiza unha débeda de 8.023 millóns de euros. O aumento do endebedamento foi constante desde 2009. Mentres o Goberno bipartito do PSdeG e o BNG levou adiante unha importante redución do mesmo, nun contexto de ampliación do investimento social, pasándose dunha débeda pública de 7,4% de PIB no último ano da etapa de Manuel Fraga a 6,6% en 2007, a tendencia mudou radicalmente no período de Núñez Feixoo. Neste sentido, as subas máis importantes da serie histórica correspondéronse coas anualidades de 2011, 2012 e 2017, até marcar o seu máximo absoluto ao longo de 2021 e de 2022. A técnica contábel permite ás autoridades galegas maquillar o alcance real da súa débeda. Unha fórmula para isto é a colaboración público-privada por cuxo concepto o Goberno galego mantén compromisos de pago de 2.050 millóns de euros. Precisamente, a suma desta contía e mais a da débeda pública -cifrada en 11.977 millóns de euros-, representa a débeda total da Xunta da Galiza, que alcanza os 14.027 millóns de euros, 10.073 dos cales se xeraron desde o exercicio 2009.