Un equívoco candor

Existe a tendencia a poñerse firmes ao escoitar a palabra poesía: son moitos anos de contar sílabas e aprender a distinguir o retrouso do leixaprén. Cando a música se enfronta cos poetas, a propensión é a mesma: solemnidade e moi pouco humor. Temos un concepto moi académico da literatura e cambiar de perspectiva pode ser un exercicio moi saudábel e estimulante. A seriedade non é incompatíbel coa frescura nin coa alegría; nin sequera coa irreverencia e o descaro. Popsía / Fran Amil / 2021 / Dez pezas / 15 euros Fran Amil (Os Papaqueixos, Os Diplomáticos de Monte Alto, Os tres trebóns, Chuches Amil) despóxase de todo protocolo para abordar unha escolma de poesía galega que, para empezar, denota un gusto persoal que se afasta das escollas máis obvias. Están "Negra sombra" e "Rosa das rosas", mais tamén pezas moi pouco frecuentadas pola música como "Pena da roca" de Leiras Pulpeiro, "Coma brasas" de Xosé María Díaz Castro, "San Martiño" de Antón Tovar ou "Dásme a vida" de Avilés de Taramancos. Mais alén do repertorio, o verdadeiramente interesante é a demostración de que o poema enche de contido toda clase de música. Ou de que o pop pode seguir xogando á inxenuidade ao tempo que lanza cargas de profundidade, subliñando menos a profundidade e centrándose máis na carga. Se cadra hai un solo de gaita que nos cambia a forma de ver "Negra sombra", ou unha combinación de coros que redundan na alegría vernal de "Candeloria", de Amado Carballo. Se cadra, o funky irreverente de "Negra sombra" ou de "Ondas do mar de Vigo" é o máis rechamante, mais hai moito que escoitar no blues pesado de "Pena da roca", no tratamento roqueiro de "Mentres canto", ou na balada en que se converte "Dasme a vida". Ás veces, só se precisan tres minutos para cambiar o punto de vista desde o que se contempla un poeta. Popsía ten o espírito xuvenil e unha alegría madura. Recorre ao pop para filtrar emocións líricas, ocultando tras o entusiasmo que hai outros mundos pero que están nesa música. E como quere ser franco, acode a unha produción limpa na que todo brilla sen artificio, mostrando limpamente o labor dos músicos: Paco Cerdeira nas guitarras, Álex Salgueiro no piano, Richi Casás nos ventos, Antón Torroncho no baixo, coros de Carmen Rey e Ángeles Dorrio. Ao pop acáelle ben esa limpeza aparentemente candorosa. E á lírica non lle fai mal, aínda que sempre son malos tempos para ela. Quizais ese encontro dos dous xéneros ten algo daquel espírito do Xabarín que acabaron vendo os adultos, da despreocupación de simplemente divertirse, sen contar con que no fondo pode axexar o poema.