O reino da Galiza nun mapamundi do século XII

Malia non existir na copia ningunha referencia ao autor, ao lugar de realización ou á data, a práctica totalidade dos especialistas sitúan a súa elaboración entre 1175 e 1180, nalgún mosteiro da área burgalesa, polas semellanzas que garda cos traballos dos monxes do recoñecido escritorio de San Pedro de Cardeñas. Época: Finais do século XII / Autoría: Anónima / Conservación do orixinal: Biblioteca Jhon Rylands (Manchester) / Características: O máis suntuoso dos beatos A obra fixo parte durante séculos da importante biblioteca da casa de Altamira. Esta acumulou ao longo do tempo importantes fondos bibliográficos, boa parte deles procedentes de volumes propiedade das casas de Andrade e de Lemos, polo que non sería errado pensar que o beato pertenceu nalgún momento a algunha destas familias. As dificultades económicas levaron aos condes de Altamira a se desfaceren da súa destacada biblioteca durante o século XIX, o que incorreu na poxa realizada en París en 1870. Finalmente, o beato incorporouse ao catálogo da Biblioteca Jhon Rylands de Manchester en 1901. O mapa do Beato de Manchester está considerado como o máis suntuoso de toda esta tradición cartográfica. Segundo os expertos, trátase do mapamundi máis ilustrado, de estilo completamente románico e o único que chegou completo até hoxe. A obra encádrase na familia II b dos beatos, comezada polo Beato de Tábara. Porén, presenta as maiores semellanzas cos de Girona, Cardeña e San Andrés del Arroyo, até o punto de que algúns autores suxiren que con estes dous últimos conforma un corpo diferenciado. O deseño do Beato de Manchester agocha toda unha proposta ideolóxica. A iconografía é invariábel, que repite sempre un programa presente tamén na arte románica. A tendencia estética é cara á esquematización e ao expresionismo. O espectador ao mundo sobrenatural e divino. Neste liña, Serafín Moralejo ten sinalado como os mapas presentes dentro dos beatos compren unha función espiritual dirixida a favorecer a formación relixiosa dun grupo ou comunidade. O mapamundi do Beato de Manchester non recolle ningunha referencia a León e Castela. Se Gallecia (Galiza) é a denominación empregada para designar o reino cristián peninsular –aparece Asturias correctamente incorporada dentro da área galega como unha mera extensión da mesma– omítese calquera referencia a León ou Castela, malia ser elaborado no centro xeográfico do que a historiografía españolista considera como Castela.