A Galiza nun mapa normando do século X

A súa denominación procede da presenza no volume de Cotton, como ilustración da refundición poética da Periegesis de Dionisio escrita polo gramático Prisciano a comezos do século VI. Época: Comezos do s. XII / Autoría: Anónima / Conservación do orixinal: Biblioteca Británica / Características: Un exemplo da cartografía do monacato irlandés Ao tempo, é referido como carta angla normanda polo lugar da súa elaboración no Reino de Normandía nas décadas anteriores á conquista das Illas Británicas por Guillerme O Bastardo. Os estudos realizados nos últimos anos resolveron algunhas das dúbidas formuladas sobre a autoría da cartografía. Malia que o nome do seu autor é descoñecido, a maioría das investigacións consideran que corresponde a algún monxe erudito irlandés, formado naquela igrexa céltica que conforma na altura a elite cultural da área británica. A referida tese susténtase no uso no mapa do nome de Armagh , un topónimo só presente na cartografía irlandesa, así como nas coincidencias entre o deseño do mapa e as rutas seguidas polos irlandesas nas súas peregrinacións a Roma ou Xerusalén. O mapa de Cotton está considerado como unha peza de culto da cartografía medieval europea. A este respecto, os especialistas sinalan a ausencia de semellanzas coa tradición dos beatos ou da futura escola británica das centurias posteriores e vincúlano con traballos anteriores como un manual de xeografía do século VI de Prisciano e fundamentalmente coa Historia do galego Paulo Orosio, até o punto de que 146 lendas aparecidas na carta de Cotton, 75 coinciden coas recollidas por Orosio. Neste senso, Brigantia, A Coruña, un dos emprazamentos recollidos no mapa, tamén, aparece referido de feito significado na cartografía elaborada por Orosio no século V. A presenza de Brigantia na carta de Cotton dá conta da importancia da Galiza nas grandes liñas comerciais medievais, da súa relevancia política na xeoestratexia europea do momento e da súa ligazón cos pobos atlánticos. As rutas marítimas apuntadas nesta cartografía correspóndense con aquelas xa empregadas con anterioridade á conquista romana, seguidas con posterioridade ao longo de toda a Idade Antiga e continuadas nas centurias posteriores, tamén, para as grandes peregrinacións marítimas a Santiago de Compostela desde as Illas Británicas. O mapa de Cotton ou anglo normando é outra mostra da intensa relación naquela altura histórica entre as casas reais galegas e normandas. Unha cuestión sinalada en fontes contemporáneas de cada un dos reinos, como as grandes crónicas de Guillerme de Malmesbury , Orderico Vital ou Guillerme de Potiers ou a Historia Compostelá e testada na propia batalla de Hastings, onde un continxente galego vai loitar a carón de Guillerme O Bastardo. El mesmo é o que vai solicitar á nobreza galega restaurar no trono á García no marco do conflito dinástico co seu irmán Afonso VI.