"A Terranova"

Chamábase Antonia Cervigón pero todos a coñecían como "A Terranova". Non era nin máis nin menos que unha traballadora da Fábrica de Tabacos da Coruña orgullosa do seu oficio e consciente da súa clase. Cando a finais de febreiro de 1833 os responsábeis da factoría decidiron diminuír a carga de traballo e, de facto, reducir os xornais do cadro de persoal non dubidou en pórse á fronte dunha protesta que rematou por converterse na primeira folga de mulleres da historia do movemento obreiro galego. O 3 de marzo de 1833, as máis de 2.000 traballadoras da Fabrica de Tabacos da Palloza declaráronse en folga e concentráronse a partir das sete da mañá diante do seu posto de traballo, acompañadas de familiares, para impedir o acceso ao mesmo daquelas compañeiras que decidiran non sumarse á protesta O 3 de marzo de 1833, as máis de 2.000 traballadoras da Fabrica de Tabacos da Palloza declaráronse en folga e concentráronse a partir das sete da mañá diante do seu posto de traballo, acompañadas de familiares, para impedir o acceso ao mesmo daquelas compañeiras que decidiran non sumarse á protesta. Un día antes remitiran unha carta á dirección da empresa onde denunciaran as novas condicións de traballo, "xa que provoca grandes escándalos, dándolles traballo en horas irregulares e obrigándoas a facer contra toda lei" e deixaran clara a súa decisión de non volver ao traballo até que non lles garantizasen "a volta ás antigas regras". A xornada de 3 marzo foi de gran tensión na Coruña. As folguistas non dubidaron en arroxar pedras e outros obxectos contundentes ás persoas que tentaban entrar a traballar, non tardando en aparecer no lugar membros da milicia cos que se enfrontaron de diverso xeito, chegando a denunciar o oficial ao mando que "ao baixar a costa de santa Lucía fun apedrado e insultado con palabras e voces bastantes escandalosas", rematando finalmente por disolverse a mobilización. O tenente coronel Ildefonso Perich, autoridade militar ao mando da represión da protesta, testemuñou na causa xudicial aberta contra as traballadoras da fábrica que saíu da mesma cun cabo e oito soldados "co fin de desfacer por ben ou por mal o pelotón de xente tan disforme", sinalando máis adiante que antes de cargar advertiulles que "as mulleres a fregar os pratos ás súas casas, os homes cada un á súa ou a cavar ao campo" para rematar ameazando que " a muller ou home que se opoña irá ao cárcere, e se, por desgraza algún home persiste na resistencia, quitáballe a vida". O Capitán Xeral da Galiza desconforme coa xestión que se estivera a facer da mobilización, ordenou endurecer as medidas represivas, iniciándose arrestos masivos na Coruña que levaron ao cárcere mulleres da mesma madeira rebelde que "A Terranova". A represión non tardou en bater contra as dirixentes da folga. O día 6 de marzo o gobernador anunciou o inicio dunha causa xudicial que debía ser instruída pola autoridade militar, comezando o día seguinte a deter as principais dirixentes da protesta. Así, ese mesmo día, encarceran a Antonia Cervigón "A Terranova" e canda ela as súas compañeiras Antonia Araúxo, Josefa González, María Cortes e María Cañas, interrogadas e sometidas a duras torturas polas autoridades. O Capitán Xeral da Galiza desconforme coa xestión que se estivera a facer da mobilización, ordenou endurecer as medidas represivas, iniciándose arrestos masivos na Coruña que levaron ao cárcere mulleres da mesma madeira rebelde que "A Terranova". Foron case un cento, entres elas Clara Viñas, Juana Bellón, Josefa Vázquez, Ceferina Vázquez, Manuela de Parga, Josefa González, Dolores García, Josefa Peirallo, Dolores Fariña, María Cortes ou Manuela Estacións. As mulleres non tardaron en saír en liberdade após un xiro inesperado no procedemento, se ben a causa reabriuse en xaneiro de 1834, provocando a fuxida de boa parte das encartadas da cidade, ditándose outra orde de detención no mes de setembro. Malia que o 7 de outubro de 1834 foron indultadas pola raíña rexente María Cristina, atendendo a diversas solicitudes achegadas desde A Coruña, "a Terranova" foi excluída da medida de graza, non volvéndose a saber máis dela.