O tesón e a dúbida ontolóxica

Os seus poemas son absolutamente acordes co ideario da poesía total que defendía nos textos máis teóricos e que sancionaba a política de publicacións da editorial: a perspectiva filosófica, a inclinación transcendental e o culturalismo a través das referencias ao clasicismo grecolatino, á Biblia ou aos mitos de raizame atlántica. Antologia da poesia em galego / Ricardo Carvalho Calero / edición de Paulo Fernández Mirás / Através / 2019 / 239 páxinas / 15 euros As circunstancias históricas tamén dificultaron que se consolidase a súa vocación principal, a de poeta, como el tiña manifestado, agochada polas urxencias de pór en pé un campo cultural galego. Podemos ler a obra poética do ferrolán tendo en conta estes factores, como a biografía lírica dun autor que tivo que cargar co peso da historia, mais que en si mesma tamén desvela a crónica do tempo "dos que tiverom que viver morrendo / entre os seus matadores". Mais podemos lela simplemente como a obra dun poeta, dun bo poeta, que fixo da contradición un dos piares da súa lírica. Xa desde os textos anteriores a 1936, moito máis próximos ao modernismo que ás vangardas, aparece a tensión entre "o ser e o deber ser, / o real e o ideal". A pulsión filosófica que se debate entre a humildade e a soberbia, a terra e o ceo que calla na dicotomía entre sinxeleza horaciana e mito, será unha constante ao longo da súa vida: "Se somos como somos, por que pujo /quem pujo esta arela / de sermos de outro jeito?". Paseniño despóxase dos artificios simbolistas para acoller unha concepción existencialista, cun estilo cada vez máis narrativo, que desemboca no recoñecemento da condición submisa da humanidade, mais así e todo contraditoria. Mesmo na temática erótica e na perspectiva metaliteraria que se proxecta desde un eu escritor, asúmese a incoherencia dos amores clandestinos e os paradoxos aos que se enfronta a voz lírica. Carvalho Calero merece unha lectura como poeta. Calquera dos seus poemarios ou das antoloxías que saíron nestes meses a merecen. Esta ofrece unha panorámica axeitada da súa produción e coherencia lingüística entre tanta controversia. O editor optou por seguir as modificacións ortográficas que realizou o propio autor no final da súa vida e manter a grafía orixinal naqueles textos que non foron revisados. En definitiva, respectouse o último ser, ou deber ser, que fixou o autor. Unha convicción no medio de moitas incertezas.