A serea contoume unha historia

Uxía e Luis son, a pesar da súa xuventude, uns veteranos da banda deseñada galega. Levan facendo cómics e fanzines desde a súa adolescencia, cando facían parte do colectivo de artistas que editaba o efémero (só tivo dous números) pero moi interesante Sacoponcho, un fanzine que como se fora un libro do destino xa avisaba do futuro máis que prometedor destes dous talentos da prolífica canteira coruñesa. O bico da serea é a súa primeira obra longa, e como quen di foi chegar e bicar o santo, foi a obra gañadora do Premio Castelao da Deputación da Coruña na modalidade xeral en 2022. Aínda que, como é habitual, saíu do prelo no 2023. Dela o xurado destacou "a poética e a gráfica" e que "o guión tamén toca diversas temáticas interesantes e con moita carga literaria que deleita os ollos e estimula a imaxinación". Uxía encargouse do guión, unha historia de vida que conta o día a día dunha rapaza chamada Zeltia que está na preadolescencia e á que polas noites, cando non pode durmir, aparéceselle unha serea, Eirín, que lle conta un conto. A trama principal trata da vida real de Zeltia, da relación dos pais, que están divorciados e en pleno proceso de refacer as súas vidas, e da súa avoa, que coida dela. As historias curtas que lle conta a serea completan a trama principal e achegan esa parte de fantasía que bebe do realismo máxico e da tradición oral da nosa terra que se recolle nos contos. Larrosa tece un guión cunha estrutura sólida que avanza saltando do real á fantasía. Os contos da serea, como se fosen textos de Žižek, non fechan cunha conclusión clara e definitiva. Ás veces deixan só preguntas no aire. Talvez, porque neste mundo posmoderno xa non hai certezas. O debuxo de Yang é dun esquemático estarrecedor que, precisamente pola súa lixeira sobriedade, é dunha emocionalidade radical, porque Luis ten esa capacidade dos grandes debuxantes de contar con trazos sinxelos as cousas máis complexas, a xenialidade está nos detalles. Nótase que ambos os autores se entenden e que levan anos traballando xuntos, aínda que non necesariamente nas mesmas historias. Guión e debuxo forman un todo espectacular para alumear unha obra excelente dunha poética marabillosa, ben narrada e ben debuxada. O Castelao de Banda deseñada é xa o premio máis prestixioso do país e demóstrase moi necesario para que cheguen a ver a luz obras que se revelan excelentes e que, polo que se ve, as grandes editoras galegas non son capaces de atopar, recoñecer e publicar. Remato suxerindo que unha institución como a Deputación da Coruña debería procurar mellorar nas edicións e na difusión do premio. Sería bo unificar o modelo de libro, crear unha colección con características uniformes e máis traballada desde o punto de vista cualitativo. Un paso final que debe dignificar o contido.