"Rir, pese a todo"

É esta unha banda deseñada (BD) ou un libro de humor gráfico? Son o mesmo ou son cousas distintas? Hai secuencialidade ou son cadriños illados? "Ya no quedan trilobites en el mar?" Desculpen que comece con tantas preguntas, será cousa da dúbida permanente na que habitamos. Corona-bios / Manel Cráneo / Demo Editorial / 2020 / 170 páxs. / 20 euros Para o autor, Manel Cráneo, a resposta está clara. Esta non é unha BD senón que é unha recompilación de humor gráfico e por iso rexeitou recentemente o nomeamento a un premio literario na categoría de BD. Porén pódolles dicir que na ACDCómic houbo un debate interno moi interesante sobre o tema. Teóricos, críticos e divulgadores da banda deseñada temos argumentos para ambas as cousas. Eu, en principio, concordo co autor, sen metérmonos en moitas fonduras formais, e aínda así considero que merece este espazo. Serei un iconoclasta? Agora que xa teñen as noticias imos co importante. Durante o confinamento pandémico de 2020 o Manel, un home hiperactivo, aferrouse o lapis e creou máis de trescentos cadriños nos que expresaba o seu sentir e, por tanto, a súa cosmovisión do asunto máis importante do ano, o coronavirus. O humor gráfico é unha desas cousas que é difícil definir porque pode que non sexa nin banda deseñada nin filosofía nin micro ensaios, pode que nin sequera faga rir; non obstante, é todo iso xunto, unha especie de mestura alquímica de moitos ingredientes que se reconfiguran na mente do público en formas distintas para cada persoa, sen perder nunca a intencionalidade nin o sentido. Manel ten un humor acedo e punxente. Como en todas as recompilacións deste tipo hai páxinas de rir e de pensar. Ás veces ten algo de denuncia, outras de parodia e outras de reflexión irónica. Todo debuxado en branco sobre negro, sinxelo que non simple para un opúsculo que ten humor, sobre todo, negro sobre branco. (Síntoo, non puiden resistirme). A factura é impecábel, usa un formato cadrado facendo, máis unha vez, uso desa transmedialidade tan axeitada aos tempos do Instagram, onde se poden ver todas as viñetas feitas, incluídas as que non entraron neste libro. Aquí descubrimos a enésima transformación de Cráneo a do breve e conciso, a do concentrado sarcástico, a que se achega a grandes autores do humor gráfico galego como o mestre Xaquín Marín (que prologa o libro) ou o mesmo Castelao, co que tan ben emparenta nese senso do humor intelixente e de minimalismo gráfico.