A rede social da morte

Gañadora do premio Repsol do ano pasado, a nova proposta de Xosé Monteagudo escolle unha serie de parámetros de sumo interese e cun tratamento previo case anecdótico dentro da nosa narrativa. O punto de partida, a creación dunha rede social fúnebre que condense as biografías das persoas falecidas e permita recordalas e prestarlles homenaxe no mundo virtual, aborda unha dimensión temática que toca algúns elementos de actualidade e outros de dimensión clásica, aínda que contemplados de forma innovadora. Eternity / Xosé Monteagudo / Galaxia / 2021 / 200 páxinas / 15,50 euros Temos así, dunha parte, o papel das redes sociais no noso mundo, presentado case como unha "novela de start-up", na que a protagonista é captada para un proxecto polas súas capacidades creativas, postas ao servizo da elaboración e xestión destes perfís que historian o recordo de persoas finadas. Por outra parte, aparece a cuestión de como construímos esas mesmas historias, algo que xa acontece na confección da nosa identidade virtual en vida, e que toma unha dimensión máis profunda á hora de falar de quen xa non ten voz. Recordos contrapostos ou que tensionan a realidade obxectiva son só algunhas das cuestións que nos devolven á idea clave de que, como seres humanos, somos principalmente relatos e que eses relatos nunca poden ser completos nin neutros. Algo que sabemos mesmo na perspectiva do recordo univocamente positivo que gardamos aos falecidos, especialmente nos momentos seguintes á súa morte. Como xa mencionamos, é un punto de partida orixinal que aínda está acompañado da implicación persoal da protagonista que, ao tempo que entra neste novo proxecto, ten que acompañar a grave enfermidade da nai. A posibilidade de que escriba o seu esbozo biográfico ante unha morte inminente, fai que este relato se introduza tamén como tema secundario na novela. Acompañamos así a vida de Carolina, enfermeira formada no franquismo que enfronta as dificultades sociais e familiares propias da transición. Posiblemente o punto máis feble dunha obra tan orixinal sexa a escolla estilística do autor, excesivamente aséptica e explicativa en todas e cada unha das súas dimensións. Que a protagonista conte da mesma forma desapaixonada a posíbel venta da empresa que os momentos máis duros da enfermidade da nai dá un bo exemplo do ton monocorde que predomina a narración. Algo que pode ser unha consecuencia intencional pero que sen dúbida non beneficia unha historia ben tramada e que nos leva a territorios novos e fascinantes.