Outra volta á distopía

Podemos afirmar que as distopías son un xénero político e, como tal, unha sorte de termómetro social. Os escenarios cos que se constrúe un futuro ameazador dialogan moito máis do que parece coas cuestións do presente: a destrución da sociedade a través de guerras, o ocaso da civilización arrastrada pola crise ecolóxica ou o ascenso de réximes totalitarios poden acompasarse a momentos nos que eses perigos se percibiron como reais. E que nas últimas décadas algunhas das máis célebres distopías virasen tamén os seus intereses á aparición de ideoloxías sectarias capaces de ameazar as minorías tamén pode relacionarse con iso. O país dos raposos / Adrián Noia / Toxosoutos / 2022 / 125 páxinas / 14 euros Se cadra sexa Margaret Atwood unha das primeiras referencias que se nos veñen á mente ao ler esta primeira novela de Adrián Noia. A presenza dunha organización terrorista con lazos dentro do exército e decidida a purgar, mediante a violencia extrema, a sociedade de "enfermos e pecadores" estabelece un primeiro lazo coa obra máis coñecida da canadiana. A organización, presentada con detalles coloridos, como o feito de empregaren o símbolo dun raposo e exemplares destes animais como armas ocasionais de tortura, non tarda en aspirar a unha sorte de novo Estado que encaixe cos seus parámetros morais. Mesmo tendo en conta que a violencia explícita empregada pola organización roza un tanto o tremendismo, o máis interesante de O país dos raposos é a forma na que o dominio dos terroristas se produza precisamente a través da intimidación. Os espazos de colaboración forzosa e chantaxe xogan co titubeo dalgúns protagonistas á hora de participar duns obxectivos que contrarían a súa propia identidade. É algo que aparece claramente no caso de Nerón, o personaxe inicial, secuestrado durante as celebracións do Orgullo e mantido ao servizo dos terroristas baixo a ameaza de que matarán á súa irmá, coa que comparte cativerio. A posibilidade de negociar baixo situacións de absoluto terror ou a posibilidade de converterse ideoloxicamente por unha imposición atroz son varios dos puntos fortes da obra. Son elementos que permiten tamén unha lectura profunda no que respecta ás disidencias sexuais, primeiros obxectivos do programa político dos sublevados. Adrián Noia asina unha opera prima máis que digna, por máis que, de certo, haberá quen note renxer o pacto ficcional e o seu aspecto de fábula política non estea sempre optimamente dirixido. Con todo, unha peza que lembraremos e que non teme internarse en novos territorios cun discurso estimulante.