A nostalxia e o ordinario

Certamente existe unha curiosidade baseada no afín que calla en iniciativas como Galeusca, en autorías bilingües ou na difusión de obras entre os tres campos culturais a través da tradución. Malia isto, cómpre relativizar a fortaleza dos intercambios e o coñecemento real que temos dos nomes significativos destas outras literaturas, probabelmente menor que o que temos doutros sistemas bastante máis distantes. Miradas que duran. Mirades que duren Àlex Susanna / edición de Luciano Rodríguez / Espiral Maior / 2019 / 130 páxinas / 16,15 euros Por iso é tan de agradecer esta antoloxía bilingüe da produción poética de Àlex Susanna, un dos autores máis recoñecidos dentro do eido catalán, tamén na súa faceta de promotor cultural. Para alén do bo facer de Luciano Rodríguez como antoloxista e tradutor, o libro ten a virtude de incluír un prólogo de Jordi Llavina, escritor e amigo do autor, que repasa axeitadamente as características da súa evolución poética. A panorámica sobre case 30 anos de creación amosa como, a pesar dos cambios naturais, a obra de Susanna é sorprendentemente coherente. Adóitase situalo entre os poetas dos 80 e baixo o influxo da xeración do 50, dentro da veta da poesía da experiencia. O ton elexíaco, o coloquialismo e o desencanto irónico, sen dramatismos, desde o que olla o paso do tempo, o oficio de escribir ou, nas primeiras obras, a “fraxilidade do amor”, acode á simboloxía propia do tardorromanticismo. É un elemento do espazo, urbano ou da natureza, o que desencadea por analoxía a reflexión nostálxica, normalmente na noite. Aínda que tamén a experimentación do tempo da rutina, concretamente as implicacións do transcurso das horas nun día, serve para desenvolver a retórica do tempus fugit. Trátase dunha lírica íntima na que se revela un eu introspectivo que primeiro observa, parte do miúdo, e despois pensa sobre a vida, chega ao grande, que se aparece “espida, precaria, muda”. Só se salva da saudade o contacto con outro ser, nomeadamente a través da amizade, aínda que tamén, nas últimas obras, a través do encontro amoroso. Prodúcese neste sentido unha reconciliación, un tanto platónica, cando no cotián da madurez a concepción do amor se amplía fronte á convulsión moza de procurar o que non hai. Paga a pena a lectura dun autor que nos fai lembrar outros períodos literarios, ás veces cun pouco de morriña. Tamén o cotexo con poéticas galegas dos 80 similares, como poden ser a de Ramiro Fonte, Xosé María Álvarez Cáccamo ou o propio Fernán Vello, editor do libro.